Mavzu: sonlarning ifodalanishi va olmoshning turlari reja: Sonlarning ma'no turi va tuzilishi Olmoshning turlari haqida ma'lumotlar

sabati ko‘rsat¡ladi:
Biri-biri birla xush bolsa erdi (XSH). Bir-birinifj sezigá
eyláb xiláf
(Navoiy, LT). Bir-birlári birla munazara
qilurlar (Furqat).
Bir so‘zi sanoq son sifatida qoMlanganda narsa va
hodisalarning sanog'ini ko‘rsatadi: Bu sezga bir ay
kechmishdin soy (QR).
Bir avuch diram keltiirüb, iltimas qildilar (Navoiy, MQ).
Ichidá
bir ordu tiishküchá yer bolg'ay (BN). Bir kishiniq
qohdin bu ish
kelmes (Sh.turk).

---

Noaniq son
 
N oaniq son eski o‘zbek tilida asosan kop, az so‘zlari
bilan ifodalangan. Bunday so‘zlar mazmuan ikki guruhga
bolinadi.
Masalan, kep so‘zi shaxs yoki narsaning miqdori
ortiqligini, az
so‘zi esa kamligini ko‘rsatadi.
Eski o ‘zbek tilida noaniq son m a’nosida forscha bisyar
(ko‘p) so‘zi ham qollangan: Eshitmish-men ki, Banu
kardándur parí
paykardagU bisyür dándur (Navoiy, FSH)
Bilmas el dahrda bárdur
bisyár (SH N ). Naraj va turunj
va gurunji bisyar bolur (BN).
XIII—XIV asrlarga oid ma-
nbalarda noaniq son m a’nosida 
qadimgi turkiy yod-
gorliklar tiliga xos bo‘lgan telim (ko‘p), eküsh
(ko‘p) so‘zlari ham ancha keng qollangan: Telim
kishilár eldi,
tülim qán teküldi (Tafsir). Tálim gulchehra,
nargis kezlilár bar (M N).

---

(
Tartib son
T artib son sanoq songa -nchif-nchi (undoshdan keyin
-inchif-inchi, -unchif-ünchi) affiksini qo‘shish yoMi
bilan hosil 
boladi. Bu affiksning qanday shaklda