2.1 4-rasm Scrophulariaceae
Ikki jinsli gul-bir jinsli gul. Ko`p urug` ko`rtak-bir urug` ko`rtak. Ko`p yillik o`simliklar-bir yillik o`simliklar.
2.2 Sigrquyruqdoshlar oilasiga tavsif.
Sigirquyruqdoshlar - Scrophulariaceae oilasi
2.2 1-rasm Sigirquyruqdoshlar - Scrophulariaceae oilasi
Bu oilaga 300 turkumga mansub 5000 tur kiradi. O’zbekistonda 22 turkumga oid 67 turi o‘sadi. Oilaga mansub o‘simlikIar tarkibida glikozidlar va saponinlar boiadi. Sigirquyruqdoshlar oilasiga ko‘p yillik, ikki yillik o‘t, yarim butalar va ba’zan daraxtlar kiradi. Gullari zigomorf yoki aktinomorf.
Jung‘or sigirquyrug‘i - Verbascum songoricvm. Ikki yillik o‘t boiib, bo‘yi - 60 - 150 sm. Poyasining, asosan, yuqori qismi shoxlangan, pastki qismi bargsiz, poyasi baquvvat boiib, o‘q ildizli. Gullarida foydalanadigan qismida shilliq moddalar, qand, saponin, efir moyi bor. Barg plastinkasining uzunligi - 15 - 40 sm, eni -3.5 12 sm. Tanasi qalin, mayin oq tuklar bilan qoplangan. Undan yo‘tal va shamollashda foydalaniladi. Gulidan sariq bo‘yoq olinadi. O’zbekistonning tog‘ va adir hududlarida o‘sadi Bu oilaga 3 turkum, 320 turga yaqin o’simliklar kiradi.
2.2 2-rasm Jung‘or sigirquyrug‘i - Verbascum songoricvm
O'zbekistonda bitta turkumga mansub 6 ta turi uchraydi. Zubturumlar bir yoki ko‘p yillik oilardan iborat. Barglari odddiy, ketma-ket, ba’zan qarama-qarshi joylashgan. O’zbekiston sharoitida ildiz bo‘g‘zida yopirma barglar hosil bo‘ladi. Gullari oddiy boshoqda joylashgan, ikki jinsli. Zubturumlar, asosan, shamol vositasida changlanadi.
Bu oilaga 3 turkum, 320 turga yaqin O’simliklar kiradi. O'zbe- kistonda bitta turkumga mansub 6 ta turi uchraydi. Zubturumlar-Dlantago major bir yoki ko‘p yillik oilardan iborat. Barglari odddiy, ketma-ket, ba’zan qarama-qarshi joylashgan. O’zbekiston sharoitida ildiz bo‘g‘zida yopirma barglar hosil bo‘ladi. Gullari oddiy boshoq- da joylashgan, ikki jinsli. Zubturumlar, asosan, shamol vositasida changlanadi.
Virikbarg zubturum-Plantago major. Ko‘p yillik o‘t. Bo‘yi 30-50 sm. Barglari 3-9 tomirli, uzunligi 2-25 sm, eni 1,5-14 sm. Ko‘sakchasi tuxumsimon, to‘p bo‘lib chiqqan, boshog‘i uzun, ko‘- sagining har qaysi uyasi 8-30 urug’i. Hamma yerda keng tarqalgan o‘simlik.
Yirikbarg zubturum - Dlantago.major tabobatda ko‘p ishlatiladi. Ayniqsa, me’da-ichak kasalliklarini davolashda, qonni to‘xtatuvchi vosita sifatida va shamollashga qarshi ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |