Mavzu: Salmoneleyoz kasaligining potomorfologiyasi

Salmoneleyoz kasaligining diagnozi va davolash

Hayvonlarning salmonellyoz kasalligiga diagnoz klinik belgilar, patologoanatomik oʼzgarishlar, epizootologik maʼlumotlarga va albatta serologik, bakteriologik tekshirish natijalari asosida qoʼyiladi. Ushbu kasallikni davolash uchun davolash-profilaktika va tashkiliy sharoitlarni yaratishga qaratilgan bir qator chora-tadbirlar samarali hisoblanadi. Birinchidan, kasal buzoqni podaning qolgan qismidan ajratish, dezinfeksiya vositalaridan foydalangan xonani yaxshilab qayta ishlash va veterinarni chaqirish kerak. Ushbu turdagi infektsiyaga moyil bo'lgan fermer xo'jaliklarida maxsus polivalent antitoksik sarumdan foydalaning.Bundan tashqari, bakteriyofag davolash uchun ham, profilaktika vositasi sifatida ham o'zini namoyon qildi. Dana og'iz orqali tavsiya etilgan dozada kuniga taxminan ikki yoki uch marta 50 ml ga berilishi kerak. Agar kasallik murakkab bo'lsa, dozani ikki barobar oshirish mumkin. Noqulay fermer xo'jaliklarida profilaktika tadbirlari doirasida buzoqlarga konsentrlangan formolkvastsovoy vaktsinasini emlash odatiy holdir.Ikki kunlik salm madaniyatidan tayyorlangan. Enteritidis, ularga 0, 3% dozasida formalin qo'shiladi. Shundan so'ng, emlashning kelajakdagi aralashmasi maxsus termostatda taxminan uch kun tayyor bo'lgunga qadar saqlanishi kerak. Bundan tashqari, buzoqlarni samarali davolash uchun antibiotiklar, sulfanilamidlar, nikotinik kislota va nitro furanlar keng qo'llaniladi. Veterinariya shifokorlari hayvonning har bir kilogrammiga 0, 02 – 0, 03 g miqdorida kiritilishi kerak bo'lgan biomitsinni buyuradilar. Ushbu dori bilan davolanish kursi bir necha kun bo'lib, kuniga ikki marta qo'llanilishi kerak.Paratifni terramitsin bilan davolash yaxshi natijalar beradi. Shuningdek, furazolidon bilan levomitsetin va sulgin bilan birgalikda kuniga bir necha marta og'iz orqali bir kilogramm tirik vazn uchun 3 – 8 mg dozasida davolanish tavsiya etiladi. Ushbu dorilar oziq-ovqat bilan aralashtiriladi va kuniga kamida uch marta kasal buzoqni berishi kerak. Murakkab davolanishda tezkor tiklanish uchun nikotinik kislota ham mavjud bo'lib, u har bir kg ozuqa uchun 100 mg miqdorida uy hayvoniga berilishi kerak. Klinik tekshirish va termometriya o’tkazilgach, yovvoyi va mo’ynali hayvonlarni quyidagi guruhlarga bo’lish tavsiya etiladi: 1) sog’lom; 2) kasallikka gumon qilingan; 3) aniq kasallangan; 4) tuzalgan yovvoyi va mo’ynali hayvonlar. Guruhlarda o’ziga biriktirilgan asbob-anjom va boquvchilar bo’lishi zarur. To’yimli va sifatli oziqlantirishni yo’lga qo’yish kerak. Davolashni boshlashdan oldin siz tashxisning to'g'riligiga ishonch hosil qilishingiz, boshqa kasalliklardan farqlashingiz kerak: pasterellyoz, diplococcal infektsiya, kolibakterioz. Diagnostika turli usullar yordamida bakteriologik va serologik tadqiqotlar natijalari asosida amalga oshiriladi. Kasallikning sababchi agenti gram usuli bilan bakteriyalarning rangi o'zgarishi bilan aniqlanadi. Shubhali holatlarda bakteriologik madaniyat koloniyalari pushti pushti rangning maxsus muhitiga qo'llaniladi va uning rangidagi o'zgarishlarni tahlil qiladi.Bemorlarning tashxisini aniqlagandan so'ng, buzoqlar ajratiladi.



Ular uchun qulay mikroiqlim yaratiladi, parhez ovqatlanish belgilanadi. Kasallikning namoyon bo'lishining dastlabki kunlarida qorin bo'shlig'i mushak ichiga AOK qilingan emlangan hayvondan olingan qondan hiperimmun polivalent sarum buyuriladi. Tiklanishdan keyin yoshlar emlanadi.Davolash infektsiyani bartaraf etish, zaharlanishni bartaraf etish va zararlangan organlar va tizimlarning funktsiyalarini tiklashga qaratilgan keng qamrovli tarzda amalga oshiriladi. Salmonellyozni davolashda antibiotiklar hal qiluvchi rol o'ynaydi. Ular patogenning sezgirligi uchun testdan so'ng buyuriladi. Sefalosporinlar, Clamoxyl LA, terramisin la ishlatiladi. Sintomitsin, biomitsin kabi preparatlar sutga qo'shiladi va buzoqlarni ichadi. Oziq-ovqat mahsulotlariga furazolidon, levomitsetin, sulgin yoki og'iz orqali planshetlar qo'shiladi. Sulfadimetoksin, etazol, Sulcimide: yaxshi natijalar antibakterial va sulfanilamid dori birikmasi beradi.Salmonellyozda bo'g'imlarning artritini davolash uchun analjezik va yallig'lanishga qarshi preparatlar, kofur va ichthyol moyi ishlatiladi. Ovqat hazm qilish jarayonini tartibga solish uchun bemorlar probiyotiklar bilan maxsus qo'shimchalar bilan oziqlanadi, ichakdagi patogen bakteriyalarni yo'q qiladigan va oshqozon-ichak trakti ishini rag'batlantiradigan ABC preparatini buyuradilar. Bundan tashqari, kaliy permanganat eritmasi bilan ichiladi, norsulfazol natriy buyuriladi. Yurak faoliyatini yaxshilash uchun kofein ishlatiladi.Davolash uchun levomisetin, sintomisin, tribrissen tavsiya etiladi. Pnevmoniya asorati kuzatilganda esa antibiotiklar sulfanilamidlar (norsulfazol, disulfan, etazol, sulfadin, sulfademizin) bilan qo’llanilganda yaxshi iatija beradi.Nitrofuran qatoriga oid furazolidon, furasin, furazolinlar nafi yuqoridir. Giperimmunli salmonsllyozga qarshi ishlatiladigan antitoksik zardoblar juda yaxshi foyda beradi. Sintomisinni sut bilan sutkasiga 3 marta berish tavsiya etiladi. Birinchi marta 1 kg og’irlikka 0,04, ikkiichi va uchinchi marta esa 0,02-0,03. Residivning oldini olish uchun qulunlar tuzalgach, sintomisin berish yana 2 kun, terromisin va biomisin 3 kun davom ettiriladi. Ular 1 kg og’irlikka 0,02 dan berib boriladi. Bularga qo’shimcha qilib muskul orasiga penisillin inyeksiya qilish ham mumkin. Har doim dorilarga nisbatan mikroorganizmlar ta’sirchanligini aniqlab ish ko’rish davolashning foydali koeffisiyentini oshiradi. Bu vazifa laboratoriyalar zimmasiga yuklatilgan. Klinik belgilarni tahlil qilganda, kasallik oʼtkir kechganda barcha tur yosh hayvonlarda septitsemiya bilan kechishi, yuqori harorat (41-420 gacha), maʼyuslik, pulьs va nafas olishni tezlashishi, anoreksiya va diareya hisobga olinadi. Kasallik surunkali kechganda pnevmoniya, buzoq va qulunlarda artrit aniqlanadi. Xarakterli patologoanatomik oʼzgarish - bu taloqning kattarishi, unda va jigarda nekrotik oʼchoqlarni, seroz va shilliq pardalarda juda koʼp qon quyilishlarni boʼlishi, ichaklardagi oʼzgarishlar inobatga olinishi zarur. Yakuniy diagnoz uchun albatta laboratoriyaviy tekshirishlar oʼtkaziladi. Ular bakteriologik (bakterioskopiya va sunʼiy ozuqa muhitda sof kultura ajratish), immunologik (qon zardobida agglyutininlar darajasini АR da, salmonella antigenini IFT da aniqlash) va biosinov (salmonellyozni eksperimental chaqirish) tekshirishlardan tashkil topadi. Laboratoriyaga davolanmagan, oʼlgan hayvonlarning parenximatoz aʼzolari, naysimon suyagi, abort boʼlsa, homila suvi, tirik hayvonlardan qon, fekali, serologik tekshirish uchun qon zardobi yuboriladi. Diagnostika uchun АR ishlatiladi. Аntitelolar 1:100 va undan yuqori boʼlishi kerak. Qoʼzgʼatuvchi IFRda aniqlanadi. Аjratma diagnoz. Buzoqlarda kolibakteriozdan, diplokokkozdan choʼchqachalarda oʼlat, virusli gastroenterit va dizenteriyadan, qoʼzilarda anaerob dizenteriyadan farqlash zarur. Barcha hollarda laboratoriyaviy usullar aniq javob beradi.

Kasal hayvonlar issiq, quruq xonaga ajratiladi va toʼyimli ozuqalar bilan boqiladi. Tezroq davolashni boshlash talab etiladi. Organizmda salmonellalarni yoʼqotish, uning toksinlarini neytrallash, ovqat hazm qilish va nafas olish aʼzolari-ning faoliyatini oʼz holiga qaytarish uchun kompleks davolash usulidan foydalaniladi. Buning uchun salьmonellyozga qarshi polivalent antitoksik giperimmun qon zardobi, bakteriofag, tetratsiklin qator antibiotiklar va sulfanilamid preparatlar bilan davolanadi. Аvvalo, kasaldan ajratilgan salmonellalarning ushbu antibiotiklarga sezgirligi oʼrganiladi. Giperimmun qon zardobi kasallikning boshlanishida foyda beradi. Levomitsetin suv bilan 4-6 soat oraliq bilan birinchi kun 0,05 g/kg, keyin 0,03 g/kg 3-5 kun beriladi. Sintomitsin sut yoki suv bilan 1 kunda 3 marta 0,02-0,04 g/kg, xlortetratsiklin yoki terramitsin 1 kunda 3 marta 0,02 g/kg dozada beriladi. Kasallik yarim oʼtkir va surunkali kechganda yuqorida berilgan antibiotiklarning biri bilan, pnevmoniyaga qarshi penitsillin streptomitsin bilan birga yoki neomitsin 100 ming TB/kg muskul orasiga yuborilsa, davolash samarali boʼladi. Uzoq vaqt kasalga antibiotik berilsa, organizmda disbakterioz paydo boʼladi, unga qarshi АBK, PАBK, atsidofilin va vitaminlar beriladi. Pnevmoniyaga qarshi antibiotiklarni sulfanilamid preparatlar (norsulfazol, disulfan, etazol, sulfadimezin, sulfidin) bilan birga ishlatilsa, samarasi yaxshi boʼladi. Sulfanilamidlar 0,1 g/kg doza 4 martaga boʼlinib beriladi. Nitrofuranli preparatlar (furazolidon, furatsin, furadonin) sut bilan buzoqlarga 0,2-0,3 g, choʼchqachalarga 0,2 g, qoʼzilarga - 0,12 g bir kunda 2-3 marta berilsa, yaxshi samara beradi. Salmonellyoz buzoqlari kolibakterioz, pasterellyoz, dispepsiya, streptokokk va diplokok infektsiyasidan ajralib turishi kerak. Tashxis murakkab. Epizootik vaziyat, patologik o'zgarishlar, klinik ko'rinish, serologik va bakteriologik tadqiqotlar natijalari hisobga olinadi.Differensial tashxis pasterellyozni (jigar nodullari yo'q, taloq ta'sir qilmaydi, krupoz pnevmoniya mavjud), dispepsiya (bakteriyalar tomonidan salbiy natija, sepsis yo'q, 10 kungacha bo'lgan yosh), streptokokkoz (taloq, perikardit, plevrit), kolibakterioz (10 kungacha bo'lgan yosh, jigar nodullari yo'q, limfa tugunlarining sepsis va seroz yallig'lanishi mavjud).Salmonellyozni aniq belgilash uchun laboratoriyaga jigar, o't pufagi, taloq, o'pka va buyraklar namunalari yuboriladi. Bundan tashqari, quvur suyagi, limfa tugunlari va abort qilingan mevalar (agar mavjud bo'lsa) kerak. Tashuvchini aniqlash uchun taloq va jigarni o'rganing. Tirik tashxis va davolanish uchun kasal hayvonlarning najaslari va qonlari kerak.