Mavzu: Rossiyaning iqtisodiy-geografik tavsifi Kirish. I. Rossiya federatsiyasiga umumiy geografik tavsif

2.4. Transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari.


Transporti. Rossiya hozirgi zamon transportining barcha turlariga ega. Mamlakat yuk aylanmasida temir yo`l transporti (52,7 %), daryo transporti (3,7 %) muxhim o`rin tutadi.
Temir yul transporti Rossiyada asosiy transport turidir. Temir yo`llarning umumiy uzunligi 87 ming km bo`lib, 1/3 qismi elektrlashtarilgan. Birinchi temir yul Moskva-Sankt-Peterburg 1851 yilda qurilgan. Rossiyaning Yevropa qismidagi temir yullar radial joylashgan bo`lib, Moskvada qo`shiladi. Mamlakat barcha iqtisodiy rayonlar mamlakatlar bilan temir yo`llar orqali bog`langan. 1892 yil
qurilishi boshlangan va 1916 yil tugallangan Transsibir magistral va 1913 yil qurilgan Tyumen-Omsk-Yekaterinburg temir yo`l liniyasi birga ikkinchi temir yo`lni ochdi. Shuningdek, kenglik yo`nalishi buyi Janubiy Sibir temir yullari, Turkiston-Sibir magistrali, 1980 yilda qurilgan Baykal-Amur magistrali (BAM) va boshqa temir yullar mamlakat yuk va yo`lovchi aylanmasida muhim urin tutadi. Keyingi yillar, Rossiya Finlyandiya va uning portlari orkdli xorijga chik.ish maqsadi, 126 km li temir yulni Kareliyada k^rishta kirishdi. Rossiyada tem:
yullarni zamonaviylashtirish va tezyurar poezdlar kdtnovini yul
K.uyish (Moskva-Sankt-Peterburg va bon.) ma^sadida katta ishlar amg
ga oshirilmokda.
Dengiz transporti. Rossiya tashki iktisodiy alok.alarida dengiz tra] porti katta rol uynaydi. Dengiz savdo flotining hajmi 8,3 mln. bo`lib, 8 ta paroxodchilik kompaniyasiga ega.
Yirik portlar: Baltiysk, (Kaliningrad viloyatida, muzlamaydi), Sankt-Peterburg, Viborg, Novorossiysk, Tagan­rog, Murmansk, Naxodka, Arxangelsk, Vladivostok, Vanino va 30 dan ortiq ichik portlarga ega.