Mavzu: Rayonlashtirilgan sholg‘om navlari, yetishtirish texnologiyasi Reja: Kirish Asosiy qism

Tanlash va saqlash qoidalari. Ildizmevani tanlashda uning po’stlog’iga e’tibor berish kerak: u silliq, dog’larsiz va shikastlanmagan bo’lishi lozim. O’lchami kichikroq bo’lgan sholg’om sotib olish yaxshiroqdir — odatda ular mazaliroq va kamroq achchiq bo’ladi.
Sholg’omning juda ko’p navlari uchraydi:

• 
  Sariq turi sharbatga boy, yorqin ta’mga ega va shu bilan birga kletchatkaga boy sanaladi.
  
• 
  Oq sholg’om kamroq xushbo’y, ammo mayin tolalarga ega, uning hazm bo’lishi osonroq va bolalar taomnomasi uchun ko’proq mos keladi.
  
• 
  Yashil navi biroz rediskaga o’xshaydi.
  
• 
  Qora navi kamdan-kam hollarda oziq-ovqat uchun ishlatiladi, chunki u juda achchiq hisoblanadi.
  

Yerto’lada tuproqqa ko’milgan holda u kuzdan bahorgacha saqlanishi mumkin. Sovutgichlarda yuqori namlik va ventilyatsiyaning yaxshi emasligi tufayli sholg’om bir-ikki oydan ko’p saqlanmaydi. Xona haroratidagi qorong’i joyda bu sabzavot uzog’i bilan bir necha hafta davomida saqlanishi mumkin. Uzoq vaqt davomida saqlanganda u achchiq ta’m ola boshlaydi.
Sabzavot po’stlog’idan tozalanib, maydalangan holda muzlatgichda bir necha oy davomida saqlanishi mumkin.



1-rasm. Sariq sholg’om.

2. 
   Sholg‘omning rayonlashtirilgan navlari
   

Sholg‘om karamdoshlar yoki butguldoshlar oilasiga mansub ikki yillik o‘simlik. Sovuqqa chidamli, issiqqa uncha talabchan emas, shu bilan bir qatorda qurg‘oqchilikka ham ancha chidamli.
Turli mexanik tuproqlarda o‘sadi va yaxshi hosil beradi. Uning rivojlanishi va yuqori hosil berishi uchun qumoq, unumdor tuproqlar kerak. AQSH, Yaponiya, Xitoy, Irlandiya, Isroil, Rossiya, Shvetsiya, Angliya, Belgiya va boshqa Yevropa davlatlari sabzavotchiligida sholg‘om asosiy ekinlardan biri hisoblanadi.
Yurtimiz hududida turli viloyatlarda sholg‘omning 4 ta navi ekiladi.
Mamlakatimizda yetishtirilgan sholg‘om mahsuloti Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Rossiya davlatlariga eksport qilinadi.
Namangan mahalliysi navi. Ertapishar nav. Bargi qirqilgan, rangi yashil, tuksiz. Ildizmeva shakli yassi-yumaloq, eti tig‘iz, po‘sti va etining rangi oq, och-sariq, yon ildizlari ko‘p, tuproqqa to‘liq botadi. Ildizmeva vazni 130–140 g. Sersuv. O‘sish davri 54–60 kun. Hosildorligi 40–42 t/ga.
Qayerda yaratilgan: Xalq seleksiyasiga mansub. 1949-yil Davlat reyestriga kiritilgan.
Mamlakatimiz hududida Andijon, Jizzax, Sirdaryo va Toshkent viloyatlarida ekish uchun tavsiya qilingan.