Mavzu: qo‘shish, ko‘paytirish jadvallari hamda ularga mos ayirish va bo‘lish hollarini o‘rgatish

1) Xonadan o‘tmasdan bo‘lish: 396 : 3 = □ 
1) 396 ni 3 ga bo‘lish kerak. Bu misolni ustun shaklida yozamiz. Bo‘linuvchi 396, unda 3 ta yuzlik, 9 ta o‘nlik, 6 ta birlik bor. Bo‘lishni boshlaymiz.
2) Yuzliklarni bo‘lamiz: Birinchi to‘liqsiz bo‘linuvchi 3 ta yuzlikni 3 ga bo‘lib bo‘ladi.
3 yuzl. : 3 = 1 yuzl.
Bo‘linmaga 1 ni yozamiz. Demak, bo‘linmada 3 ta raqam bo‘ladi: 
yuzlar, o‘nlar va birlar. Bo‘linmada 1 dan keyin ikkita nuqta qo‘yamiz – bu har qaysi nuqta o‘rniga raqam yozishimizni eslab turish uchun. Nechta yuzlikni bo‘lganimizni aniqlaymiz. Ko‘paytiramiz: 1 • 3 = 3. 3 ni yuzliklar ostidan yozamiz. Bo‘linmagan nechta yuzlik qolganini aniqlash uchun ayiramiz: 3 – 3 = 0. Qoldiq 0 ni bo‘luvchi 3 bilan taqqoslaymiz. Qoldiq doim bo‘luvchidan kichik bo‘lishi kerak. 0 < 3 – nol 3 dan kichik, demak, bo‘lishni to‘g‘ri bajaribmiz. Yuzliklar butunlay bo‘lindi.
3) O‘nliklarni bo‘lamiz: Ikkinchi to‘liqsiz bo‘linuvchi 9 o‘nlikni 3 ga bo‘lamiz.
9 o‘nl : 3 = 3 o‘nl.
3 ni bo‘linmada o‘nliklar o‘rniga yozamiz. Nechta o‘nlikni bo‘lganimizni aniqlaymiz. Ko‘paytiramiz: 3 • 3 = 9. 9 ni o‘nliklar ostidan yozamiz. Bo‘linmagan nechta o‘nlik qolganini aniqlash uchun ayiramiz: 9 – 9 = 0. Qoldiq 0 ni bo‘luvchi 3 bilan taqqoslaymiz. Nol 3dan kichik, demak, bo‘lishni to‘g‘ri bajaribmiz. O‘nliklar ham butunlay bo‘lindi.
4) Birliklarni bo‘lamiz: Uchinchi to‘liqsiz bo‘linuvchi 6 birlikni 3 ga bo‘lamiz.
6 birl. : 3 = 2 birl.
2 ni bo‘linmada birliklar o‘rniga yozamiz. Nechta birlikni bo‘lganimizni aniqlaymiz. Ko‘paytiramiz: 2 • 3 = 6. 6 ni birliklar ostidan yozamiz. Bo‘linmagan nechta birlik qolganini aniqlash uchun ayiramiz: 6 – 6 = 0. Qoldiq 0 ni bo‘luvchi 3 bilan taqqoslaymiz. Nol 3dan kichik, demak, bo‘lishni to‘g‘ri bajaribmiz. Birliklar ham butunlay bo‘lindi.
Chiziqcha ostiga 0 ni yozamiz.
5) Javob: 396 va 3 ning bo‘linmasi 132 ga teng.
3-sinf “Matematika” kitobida quyidagicha izohlanadi:
Yuzliklar bo‘linadi, bo‘linma birinchi o‘ringa yoziladi. O‘nliklar bo‘linadi, bo‘linma ikkinchi o‘ringa yoziladi. Birliklar bo‘linadi, bo‘linma uchinchi o‘ringa yoziladi.