Mavzu: Qo’sh undoshlar talaffuzi va imlosi

YANGI DARSNING BAYONI
O’qituvchi: Barakalla, siz do’stona raqobat, erkin fikrlash, faollik, ijodkorlik va halollikka amal qildingiz.
Yangi mavzu o’qituvchi tomoinidan tushuntirib beriladi:
Tarkibida yonma-yon bir xil undoshlar kelgan so’zlar qo’sh undoshli so’zlardir.
Ikki chaqqon kabi so’zlarda qo’sh undosh qismlari aniq tallaffuz qilinadi va shunday yoziladi.
Million, artellriya kabi so’zlarda kelgan qo’sh undoshlar bir undoshdek talaffuz qilinadi, lekin qo’sh undosh bilan yoziladi.
Gramm, metal kabi so’zlar oxirida kelgan qo’sh undoshlardan biri talaffuzda tushirib qoldirilsa ha, yozuvda hamisha ifodalanadi.
Bunday undosh bilan tugagan so’zlarga qo’shimchalar qo’shilganda biri yozilmaydi.
O’qituvchi o’quvchilarning diqqatini o’ziga jalb qiladi, kompyuterda yozilgan tarkibida sifat so’z turkumi ishtirok etgan she’r va topishmoqlarni eshittiradi. Har bir guruhga ikki martadan qayta eshittiriladi.
1-guruh: Katta ko’lga bordingiz,
Atrof ko’klam, so’lim soz.
Mayin shamol allasida,
Zilol suvda suzar g’oz.
2-guruh: Mayda yoqutday qizil,
Shirin, nordon xilma-xil.
Qalin taxir po’sti bor,
Hamma yerda do’sti bor.
O’qituvchi shu asosda topshiriq beradi. Ularga qo’sh undoshlarni ajrata olish va qog’ozga yozishni aytadi. O’quvchilar o’zlari yozgan so’zlarni o’qiydi va topishmoqlarning javobini aytadilar

1. 
   “«Mehr»” guruhi: alla.
   
2. 
   “Vatan” guruhi: hamma
   

MASHQLAR BAJARISH
Mavzu mashqlar bajarish asosida mustahkamlanadi. Guruhlardan ikkitadan vakil 431 -mashqni doskada bajaradilar.
1-o’quvchi: Quvvat: Quvvatli bo’lish uchun to’g’ri ovqatlanish kerak
2-o’quvchi: Qattiq: Qattiq yerdan qatalab chiqqan boychechak
3-o’quvchi: Issiq: Issiqda yirish qiyinlashadi
Shu tariqa mashq bajariladi.
432-mashq guruhlar o’rtasida musobaqa tarzida doskada bajartiriladi:
1-guruh: qo’sh undoshlarning biri talaffuz etiiladigan so’zlarni
2-guruh: qo’sh undoshlarning ikalasi ham aniq talaffuz qilanadigan so’zlarni mashq ichidan topib yozadilar.
433-mashq sharti og’zaki bajariladi. Unga ko’ra guruh a’zolari so’zlardagi qo’sh undoshlardan birini tushirib tallaffuz qiladilar va ma’nosidagi o’zgarishni izohlab beradilar.
1-guruh: Ushshoq-ushoq
2-guruh: yalla-yala
1-guruh: qattiq-qatiq
2-guruh: tilla-tila
1-guruh: chinni-chini
2-guruh: yo’lla-yo’la
O’quvchilar navbatdagi topshiriqni oladilar. Darsni mustahkamlash qismida klaster usulidan foydalanadilar. Buning uchun har to’rtala guruhga oldindan tayyorlab qo’yilgan jadval taqdim etiladi.
Guruhlar sardorlari bu usulda o’zaro bellashadilar berilgan so’zning ma'nodoshlarini tezda topadilar.

1. 
   "Mehr" guruhiga:
   

“Vatan” guruhiga: