Mavzu: qog’oz va kartonni qayta ishlash texnikasi

Moybo’yoq bilan ishlash. Moybo’yoq bilan ishlash bo’yashda bir tusli marmarsimon bo’lishi mumkin. Har ikkala holatda ham bo’yoq bir xil tayyorlanadi. Moybo’yoq kerosin bilan qaymoq darajasigacha suyultirilib, bo’yash amalga oshiriladigan idishdagi suvga quyiladi. Bir tonli bo’yashda birxil rangdagi bo’yoqdan foydalaniladi. Suv ustiga quyilgan bo’yoq tayoqcha bilan asta aralashatiriladi, bunda bo’yoq suv ustida yupqa rangli qatlam hosil qilishi kerak. Qog’oz ana shu qatlam ustiga ohista quyib olinadi. Qog’oz quritilgan dazmollanib, so’ngra unga rangsiz spirtli lak suriladi. Agar qog’oz marmarsimon rangga bo’yaladigan bo’lsa, idishdagi suvga bir necha xil bo’yoq solinib, ohista aralashtiriladi. SHaffof rangdagi qog’ozni tayyorlash uchun oddiy yozuv qog’ozining har ikkala tomomnini kerosin (o’simlik yog’i yoki boshqa yog’lar)ga botirib undagi ortiqcha yog’ni quruq tampon bilan artib olinadi. Qog’oz moyni ko’p shimib olmasligi uchun gazeta yoki o’rashga mo’ljallangan qog’oz o’rtasiga qo’yib, uning ustidan iliq dazmol yuritiladi. Bunday qog’oz qo’l mehnati darslarida kalьkaning o’rnini bemalol bosa oladi. Murakkab o’yinchoqlarni yasashda qog’ozga tez yonishdan saqlovchi modda singdiriladi. Suvga chidamli qog’ozni eritilgan issiq mum yoki mumning parafin bilan aralashmasini singdirish orqali olinadi.
“Tilla” va kumush qog’ozlarni tayyorlash uchun alyuminli va tillarang bronza kukunlaridan foydalaniladi. Erituvchi tinktura odatda kukun bilan birga sotiladi. Metall kukunlarini rangsiz spirt lakida ham aralashtirish mumkin. Agarda qog’oz ustini rasm bilan bo’yash kerak bo’lsa, metall kukuni kraxmal sirachda yoki dekstrinli yelimda eritilib qog’ozni bo’yagandek bo’yaladi. Biroq bu bo’yoq unchalik pishiq chiqmaydi. Qog’ozni bo’yashda, bo’yalayotgan qog’oz tagiga gazetani bir necha qavat qilib solish kerak. Ular knopka bilan stolga mahkamlab qo’yiladi. Bo’yalgan qog’ozga mum yoki lak bilan sayqal beriladi.
QOG’OZ VA KARTONGA ISHLOV BERISH USULLARI
Qog’oz va kartonga ishlov berish usullari unchalik murakkab emas, talabalar ularni osonlik bilan o’zlashtirib oladilar. Qog’oz va kartonga ishlov berish yuzasidan egallangan malakalar keyinchalik barcha mehnat turlari bo’yicha hunarmandchilik ta’limida keng qo’llaniladi.