Mavzu: Qishloq xo'jalik ekin turlari bo'yicha ma'lumotlar bazasini tuzish. Mbbt funksional imkoniyatlari

ta‘minlovchi cheklanishlardan va ma‘lumotlar bilan manipulyasiya qilish operasiyalaridan tashkil

topadi.

Ma‘lumotlar modeli ma‘lumotlar orasidagi bog‘lanishlar bilan beriladi. Bog‘lanishlar

quyidagicha bo‘lishi mumkin: birga:bir bog‘lanish (1:1), birga: ko‘p bog‘lanish (1:M), ko‘pga:

bir bog‘lanish (M:1), ko‘pga: ko‘p bog‘lanish (M:M).

Iyerarxik model. Iyerarxik modelda ma‘lumotlar daraxtsimon ko‘rinishda

saklanadi. Daraxt tugunlari faqat bir necha shoxcha (yo‘nalish)ga ega. Har bir shox o‘z

navbatida yana boshqa shoxchaga ajralishi mumkin.Iyerarxik modelda bog‘lanishlar tarkibi MB da qat‘iy qayd qilinadi. Bog‘lanishlarni

o‘zgartirish tarkiblarini o‘zgartirishga va ma‘lumotlarni qaytadan kiritishga olib keladi.

Bog‘lanishlar soni cheklangan bo‘ladi.

Iyerarxik model xususiyatlari:

—ma‘lumotlar iyerarxik tartibda tashkil qilingan;

—turli tarkiblarni tiklashda ma‘lumotlarni nusxalash lozim;

—asosiy ishlash birligi - yozuv;

—ishlash ildiz yozuvdan boshlanadi.

To’rsimon model. To‘rsimon model tugunlardagi shoxlar soni (yo‘nalishlar)ga cheklanish

bo‘lgan daraxtsimon tarkibli modeldir. Bu modeldagi tugunlar birlik obyektlar to‘plami,

tugunlarni birlashtiruvchi yoylar esa to‘plamdir.

To‘rsimon model xususiyatlari:

— ishlash birligi - yozuv;

— ishlash MB tarkibida joylashishidan qat‘iy nazar istalgan turdagi yozuvdan boshlanishi

mumkin;

— ajratilgan yozuvdan unga qarashli yozuvga ham o‘tish mumkin.

Relyasion model. Relyasion modelda ma‘lumotlar va

munosabatlar tekislikdagi fayllar deb ataluvchi ikki o‘lchamli jadvallarda saklanadi.

Ma‘lumotlarga kirish istalgan kerakli munosabatlar orasidagi boglanishlar orqali bo‘ladi. MBni

kengaytirish ma‘lumotlar uchun qo‘shimcha jadval tuzib qo‘shish orqali amalga oshiriladi.

Qishloq xo`jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni xo`jaliklar toifalari kesimida tahlil etilganda, yildan-yilga fermer xo`jaliklarining ulushi oshib borayotganligi, o`z navbatida qishloq xo`jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar ulushi esa kamayib borayotganligi kuzatilmoqda. Viloyatimizda faoliyat yuritib kelayotgan past rentabelli qishloq xo`jaligi tashkilotlari yer maydonlarini qisqartirilib, ular negizida mustahkam moddiy texnika bazasiga ega bo`lgan ko`p tarmoqli fermer xo`jaliklarining tashkil etilishi, jami qishloq xo`jaligi yalpi mahsulotida fermer xo`jaliklari ulushining 2005 yildagi 13,4 foizdan 2016 yilda 34,3 foizgacha ko`payishida hamda qishloq xo`jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar ulushini esa 2005 yildagi 19,6 foizdan 2016 yilda 5,1 foizgacha kamayishida o`z ifodasini topdi

2016 yilda viloyatda 437,6 ming tonna kartoshka, 2244,2 ming tonna sabzavotlar, 162,2 ming tonna poliz , 222,9 ming tonna meva , 174 ming tonna uzum mahsulotlari etishtirildi

2005-2016 yillardagi qishloq xo`jaligi ekinlari maydonlari tuzilmasidagi o`zgarishlar tahlili, umumiy ekin maydoniga nisbatan don ekinlari mos ravishda 43,5 foizdan – 43,9 foizgacha, kartoshka 1,8 foizdan – 2,8 foizgacha, sabzavotlar 7,8 foizdan – 10,4 foizgacha ozuqa ekinlari 11 foizdan 13,8 ko`payganligini, shu bilan birga, texnik ekinlar 35 foizdan 27,4 foizgacha, foizgacha kamayganligini ko`rsatdi