Mavzu: Qattiq jismlar deformatsiyasi



Download 3,31 Kb.
Sana01.12.2022
Hajmi3,31 Kb.
#876453
Bog'liq
Mavzu Qattiq jismlar deformatsiyasi-azkurs.org


Mavzu: Qattiq jismlar deformatsiyasi

1-4Fiz18 guruh talabasi Samandarova Sabinaning Qattiq jismlar fizikasi fanidan tayyorlagan taqdimoti

Mavzu: Qattiq jismlar deformatsiyasi

Mavzu: Qattiq jismlar deformatsiyasi

Reja:


  • Deformatsiya. Deformatsiya turlari. Mexanik kuchlanish

  • Qattiq jismlarning deformatsiyasi va ularning tuzilishi

  • Qattiq jismlarning issiqlikdan kengayishi

© VIG pr.



Deformatsiya
Deformatsiya deb, tashqi kuch ta’sirida jismning shakli va hajmining o’zgarishiga aytiladi. Jism moddasining xususiyatlariga qarab deformasiya 2 xil bo’ladi:
Elastik
Plastik

© VIG pr.



Deformatsiya xillari
Deformatsiyada jismning zarralari bir-biriga nisbatan siljiydi. Jismning shakli yoki hajmini o’zgartirubchi kuch deformasiya kuchi deyiladi. Nyutonning 3-qonuniga asosan jismda qiymati jihatidan bu kuchga teng, yo’nalishi jihatidan qarama-qarshi kuch yuzaga keladi, bu kuch elastik kuch deyiladi.
Jismlarning bir necha xil deformatsiyasi farqlanadi:
siqilish

cho’zilish


egilish

siljish
buralish

© VIG pr.

Mexanik kuchlanish:
Deformasiya hosil qiluvchi kuchni shu ta’sir etayotgan yuzaga nisbati deformasiya kuchlanishi deyiladi.
Deformasiya o’lcho’vi bo’lib, nisbiy deformasiya hisoblanadi:
© VIG pr.
Mexanika bo`limida qattiq jism deformatsiyasiga to`xtalib o`tilgan edi. Shuni ta’kidlash lozimki jism na faqat tashqi kuch, balki qizitish va sovitish natijasida ham o`z shaklini, va demak ichki energiyasini o`zgartirishi mumkin.
Tashqi kuchlar ta’sirida, qizitilganda yoki sovitilganda jism hajmining va shaklining o`zgarishiga qattiq jismning deformatsiyasi deyiladi.
Deformatsiyalovchi sabab olingandan so`ng jism o`zining dastlabki holatini to`la tiklasa elastik deformatsiya, tiklamasa plastik deformatsiya deyiladi. Moddalar elastiklik va plastiklik xossalariga ega bo`ladi. Masalan po`lat, rezina, teri, mis, mum-plastik moddalardir.
Deformatsiya va qattiq jismning tuzilishi. Deformatsiya natijasida kristall panjara tugunlarida joylashgan zarralarining bir birlariga nisbatan siljishlari ro`y beradi. Bu esa zarralar o`rtasida vujudga kelgan o`zaro ta’sir kuchlari muvozanatining buzilishiga olib keladi. Natijada zarralarni dastlabki o`rnilariga qaytarishga harakat qiluvchi ichki elastiklik kuchlari Fel­ vujudga keladi.

Moddaning qattiqligi. Texnikada moddalarning qattiqligi ham muhim ahamiyatga ega bo`ladi. Ikkita material berilgan bo`lsa ularning qaysinisi ikkinchisining sirtida chizib iz qoldira olsa o`sha qattiq hisoblanadi. Metallarni arralash va kesish uchun ishlatiladigan moddalar, qayta ishlanadiganlariga nisbatan qattiqroq bo`lishi kerakligi shubhasiz.Hozirgi paytda bu maqsadlarda o`ta qattiq qotishmalardan foydalaniladi.Tabiiy moddalar ichida eng qattig`i olmosdir.


http://azkurs.org
Download 3,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish