|
Muntazam qarorlar belgilangan muddatlarda chiqariladi. Masalan, xo’jalik faoliyati yakuniga doir qabul qilinadigan (dekada, oy, yil choragi, yarim yillik, to’qqiz oylik va yillik) qarorlar shunday qarorlarga misol bo’la oladi.
Qabul qilinadigan qarorlar tarkibida yakkaboshchilik va yakdillik asosida qabul qilinadigan qarorlar ham bo’ladi. Ammo yakkaboshchilik asosidagi qarorlar ko’p hollarda asosli tanqidga uchrab turadi. Sababi, rahbar yakkaboshchilikka asoslangan qarorni aksariyat hollarda o’zini ko’rsatish maqsadida qabul qiladi. Bunday rahbar faoliyatining 80-90 foiz buyruqbozlikka asoslangan bo’ladi. Bu jamoada keskinlikning yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. Boshqaruv qarorlari jamoa fikriga tayangan holda qabul qilinmas ekan, boshqaruvchi bilan bo’ysinuvchilar o’rtasidagi munosabatlarning keskinlashuvi, o’zaro ishonchning yo’qolishi, nizolarning kelib chiqishi muqarrardir.
Yakdillik ko’pincha favqulodda ro’y beradigan vaziyatlarda qaror qabul qilishda, shuningdek qarshilik ko’rsatuvchi guruhlarda "Koalitsiyalar" bo’lmagan hollarda yuzaga keladi.
Kollegiallik(ko’pchilik) tamoyili-koalitsiyalar", ya'ni turli ittifoq yoki birlashmalar ro’yirost ma'lum bo’lib turgan vaziyatlarda, har xil fikrlar raqobat qiladigan hollarda amal qiladi. Shu sababli qaror qabul qilishda ovoz berish yo’liga o’tiladi. Bunday hollarda qabul qilish uchun ko’pchilikning ovoziga tayaniladi. Ko’pchilik hollarda yarmidan ko’p ovoz gohida printsipial masalalar yuzasidan me'yor 2/3 deb tasdiqlanadi.
Konsensus tamoyili pur fikrlilik, ya'ni fikrlar plyuralizmi kuchaygan hamda axborot oqimi tobora kuchayib borgan hollarda qo’llaniladi. O’z mohiyati bilan: Konsensus - bu qarorlarni ishlab chiqish jarayonida barcha baxsli masalalar va turli-tuman fikrlar yuzasidan bir bitimga kelish yoki kelishishdir.
Konsensusga o’zaro fikr almashish va maslahat, shuningdek, ilgari surilayotgan muqobil masalalarni maqsadga muvofiqlashtirishning har xil usullarini qo’llash yordamida erishiladi.
"Ringi" usuli yapon biznesida keng qo’llaniladigan usuldir. Bu usulga ko’ra majlislarda emas, balki so’rab chiqish yo’li bilan rozilik olish vositasida hal etiladi, bir necha bosqichda amalga oshiriladi.
Boshqaruv qarorlarining turlari va turlari. Boshqaruvda qaror qabul qilish Turli tizimlarda boshqaruv qarorlarini qabul qilish
Boshqaruv qarori - bu muammoli vaziyatlarni hal qilishga qaratilgan ijtimoiy harakat. Qaror qabul qilish zarurati boshqaruv jarayonining barcha bosqichlarida yuzaga keladi, boshqaruv ishining turli jihatlari bilan bog'liq va muammoli vaziyatsiz tasavvur qilib bo'lmaydi, ya'ni. bir nechta yo'llar mavjud bo'lgan va qaysi biri afzalroq ekanligi to'liq aniq bo'lmagan noaniqlik holati. Aslida, boshqaruv qarorlari faqat g'oyalar, fikrlardir. Menejmentning maqsadi - haqiqiy odamlar tomonidan haqiqiy ishlarni bajarishdir. Muvaffaqiyatli yechim - bu amalda samarali va samarali amalga oshiriladigan (harakatga aylantirilgan). "Maqsad" tushunchasi "vazifa" tushunchasiga yaqin, ammo maqsaddan farqli o'laroq, unga erishish boshqaruv qarori ishlab chiqilgan davr ichida ma'lum bir vaqtga to'g'ri keladi.
Barcha boshqaruv qarorlarini ikki turga bo'lish mumkin:
Jismoniy shaxslar - sof individual (xodimlar bilan maslahatlashmasdan olinadigan) va yagona maslahatchi (xodimlar bilan maslahatlashuvni o'z ichiga olgan holda) bo'lishi mumkin;
kollektiv - quyidagilar asosida qabul qilinadi: barcha manfaatdor shaxslarning konsensusi (roziligi). shaxslar, barcha manfaatdor tomonlarning kelishuvi, ovoz berish.
Boshqaruv qarorlarini boshqa mezonlar bo'yicha ham tasniflash mumkin:
Qaror qabul qilingan sharoitga qarab - ishonchli ma'lumotlarga asoslangan, xavfli va ishonchsiz. Odatda qarorlar ishonch muhitida, menejer har bir qarorning natijalariga ko'proq yoki kamroq ishonch hosil qilishi mumkin bo'lganda yoki xavf muhitida, ya'ni. noaniqlik, agar menejer qila oladigan maksimal narsa har bir muqobil uchun muvaffaqiyat ehtimolini baholashdir;
· qarorning amal qilish muddati qisqa muddatli, o'rta muddatli va uzoq muddatli;
Qabul qilish chastotasi bo'yicha - bir martalik va takroriy qarorlar;
Qamrash kengligi bo'yicha - umumiy echimlar (barcha xodimlarni qamrab olgan) va yuqori ixtisoslashgan (tashkilotning alohida bo'linmalariga tegishli);
O'qitish shakli bo'yicha - individual, guruh va jamoaviy;
murakkabligi bo'yicha - oddiy va murakkab;
Tartibga solishning qat'iyligi bo'yicha: kontur (bo'ysunuvchilarning harakatlari sxemasini taxminan ko'rsating va ularga qarorlarni amalga oshirish texnikasi va usullarini tanlash imkoniyatini bering), tuzilgan (bo'ysunuvchilarning harakatlarini qat'iy tartibga solishni nazarda tuting - harakatlar tuzilishini belgilang), algoritmik ( bo'ysunuvchilarning faoliyatini o'ta qat'iy tartibga solish va ularning tashabbusini amalda istisno qilish , harakatlar algoritmini belgilash - bosqichma-bosqich vazifa).
Guruh va individual qarorlar qabul qilishda ikkita asosiy yondashuv mavjud.
Guruh yondashuvi bilan har qanday boshqaruvchi boshqaruv darajasi qaror qabul qilishda xodimlarni jalb qilish. Ushbu yondashuv katta va o'rta bo'g'in menejerlariga kundalik kichik muammolarni hal qilishni quyi bo'g'indagi menejerlarga o'tkazishga imkon beradi (ishlarning "tortishishi" dan xalos bo'lish).
Individual yondashuv doirasida qaror qabul qilishni markazlashtirish, ya'ni. qarorlar menejerlarning eng yuqori pog'onasi (top-menejerlar) tomonidan qabul qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
