Mavzu: Qadimgi Xitoy

Qadimgi Xitoy aholisi. Er. avv.  IV-III  ming yilliklarda  Xuanxe  havzasida Yanshao madaniyatini  

bu  yerda  yashagan  poliosiyo    aholisini  siqib  chiqargan    protosinotibetliklar    yaratadilar.  Er.  avv.  I  ming 

yillikda  Xuanxening  o‘rta  oqimida  inlar    va  chjoularning  o‘zaro  ta'siri  natijasida  qadimgi  Xitoy  etnosi 

vujudga  keladi.  Bu    etnosning  shakllanishida  shimolda  poliosiyo        va  avstroosiyo  janubiy  Osiyo    tillarida 

so‘zlashuvchi etnoslar ishtirok etadilar.  

Hozirgi  kunda  Xitoy  —  ko‘p  millatli  davlat.  Jami  aholining  95%  i  xitoylar;  qolgan  qismi  turli  til 

guruhi  va  oilalariga  mansub  bo‘lgan  56  xalqdan  iborat.  Xitoylarning  ko‘pi  mamlakatning  sharkiy  qismida 

yashaydi.  Xueylar  (7  mln.ga  yaqin)  ham  xitoy  tilida  suzlashadi.  Xitoyning  shimoli-g‘arbida  turkiy  tillar 

guruhiga  mansub  xalqlar  —  uyg‘urlar,  qozoqlar,  qirg‘izlar,  salorlar  va  boshqalar,  shimol  va  shimoli-

sharqidagi  dasht  va  chala  cho‘llarda  mongol  guruhiga  kiruvchi  xalqlardan  mongollar,  dunsyanlar,  tular, 

shimol-sharqida  tungus-manjur  xalqlari,  g‘arbi  (Tibet)  va  janubi-g‘arbida  tibet-birma  xalqlari,  janubda  tay 

tillarida  so‘zlashuvchi  xalqlar  va  boshqalar  yashaydi.  Sintszyanning  janubi-g‘arbida  pomir  tojiklari  xam 

bor.

4

 

Dindor xitoylar buddizm (shimoliy Tarmog‘i), daosizm va konfutsiychilikka e‘tiqod qiladi. Tibetlar 

va  mongollarning  dini  —  buddizmlamaizm.  Xueylar  va  turkiy  guruhga  kiruvchi  xalqlarning  ko‘pchiligi 

islom dinining sunniylik mazhabiga e‘tiqod qiladi (pomir tojiklari ismoiliya mazhabida).

5