Mavzu: Qadimgi Xitoy

Ijtimoiy  tuzum.  Jamiyatda  quldorlar  aristokratiyasi  hukmron  mavqega  ega  bo`lgan.  Quldorlar 

aristokratiyasiga nasliy va harbiy chjou oqsuyaklari, in quldorlik aristokratiyasining bir qismi (bosqinchilik 

urushlari natijasida ko`chib kelib o`rnashganlar) kirgan. 

Barcha  yerlarning  egasi  ilgarigidek  podsho  (van)  hisoblangan.  Podsho  yerlarni  tasarruf  qilgan: 

xohlasa in‘om qilgan, xohlasa qaytarib olgan. Yirik yer egaligi rivojlanib borgan. Quldorlar aristokratiyasi 

o`zlariga  tegishli  yerlarni  erkin  tasarruf  qilganlar.  Mavjud  ma‘lumotlarga  qaraganda,  yerni  sotish,  ijaraga 

berish, garovga qo`yish mumkin bo`lgan. Bu davrda garchi yerga egalik qilishda podsho irodasiga bog`liqlik 

rasman saqlanib qolgan bo`lsada, egalikdagi  yerlarni xususiy mulkka aylantirishga moyillik paydo bo`lgan. 

Keyinchalik, chjou podsholarining hokimiyati zaiflashishi bilan yirik quldorlarning yerga egalik huquqining 

yerga xususiy mulkchilik huquqiga aylanishi sodir bo`lgan. 

 

G`arbiy  Chjou  podsholigi  davrida  jamoalarning  yerdan  foydalanish  tartibi  ilgarigidek  katta  o`rin 

tutgan.  Yuqorida  eslab  o`tilgan  "quduqli  maydonlar"  tizimi  saqlanib  qolgan.  Umuman  dehqonlar  (nunfu) 

arang kun kechirgan. Ularning ko`pchiligi yersiz ijarachilarga aylangan. 

 

Jamiyatning  eng  quyi  qismini  qullar  tashkil  etgan.  Ularning  soni  harbiy  asirlar,  tinch  aholini  bosib 

olish,  davlat  jinoyatchilari  hisobiga  ko`paygan.  Ayniqsa  xususiy  qullarning  soni  ortgan.  Qul  mehnatidan 

xo`jalikning turli sohalarida va og`ir, iflos ishlarda keng foydalanilgan.