Mavzu: qadimgi eron reja: Qadimgi Eron tarixi manbalari va tarixnavisligi Qadimgi Elam Midiya podsholigi (er av. VII-VI asrlar) Abmoniylar Eron davlatining tashkil topishi Ahmoniylar davlatining ijtimoiy va davlat tuzumi Qadimgi Eron

Er. av. VII—VI ming yilliklarda g'arbiy Eronda dehqonchilik bilan shug'ullanadigan o'troq va ko'chmanchi chorvador qabilalar er.av. VI—V ming yilliklarda Eronning boshqa hududida tarqaladi. Er. av. III ming yillik boshlarida janubiyg'arbiy Eronda Elamtu (Bobil va osur tilida «mamlakat») yokiElam ilk davlat birlashmasi shakllanadi. Elam Mesopotamiya hamda shimoliy va sharqiy Eron bilan bog'langan Korun va Kerxa daryolari vodiylarida joylashgan. Suza shahri poytaxtga aylandi.

• Er. av. VII—VI ming yilliklarda g'arbiy Eronda dehqonchilik bilan shug'ullanadigan o'troq va ko'chmanchi chorvador qabilalar er.av. VI—V ming yilliklarda Eronning boshqa hududida tarqaladi. Er. av. III ming yillik boshlarida janubiyg'arbiy Eronda Elamtu (Bobil va osur tilida «mamlakat») yokiElam ilk davlat birlashmasi shakllanadi. Elam Mesopotamiya hamda shimoliy va sharqiy Eron bilan bog'langan Korun va Kerxa daryolari vodiylarida joylashgan. Suza shahri poytaxtga aylandi.
• Elam davlati er.av. XXIV—XXII asrlarda Akkad podsholigiga bevosita qaram bo'ladi.Er.av. XXII asr boshlarida Elam mustaqil davlatga aylanadi. Podsho sukkalmax («buyuk elchi») unvoni bilan Suzadan turib davlatni boshqargan. Davlatni boshqarishda yordam bergan podshoning kenja ukasi sukkalom («elchi») deb atalib, Simash (elam tilida Nishanki) shahrini qarorgoh qilib, Elam va Simashni boshqargan. Kichik viloyatlarni «otalar» («adda») boshqaiganlar.
• Hukmdor dunyodan o'tgach, uning o'rniga podshoning ona urug'idan jiyani yoki singlisini o'g'li taxtga o'tirgan. Elam podsholari oilasida bo'lg'usi hukmdorlar o'z singillari bilan turmush qurganlar (levirat). Podsho vafot qilgach, uning ukasi akasini beva ayoliga uylanib, podsho bo'lish huquqiga ega bo'lgan. Er. av. XIV asrdan er. av. XII asrlarigacha Elam Bobilga qaram bo'ladi. Elam er. av. 1155-yildan er. av. II15-yillarda o'z mustaqilligini qayta tiklaydi. Elam er. av. VII asrdan boshlab, Bobil bilan ittifoqda Osuriyaga qarshi faol kurashadi. Er. av. 549-yilda forslar Elamni bosib oladilar.