Mavzu. Pulning xalqaro munosabatlardagi xarakat

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar:

1. Hozirgi davrda jahon iqtisodiy rivojining eng muhim o‘ziga xos xususiyati nimadan iborat? Jahon xo‘jaligining milliy iqtisodiyotga ta’siri qanday?

   
   

2. Iqtisodiy hayotning baynalminallashuvi jarayonining mohiyati nimadan iborat?

   
   

3. Globallashuv jarayoni nima va uning qanday yo‘nalishlari mavjud? Globallashuv jarayonining ziddiyatli jihatlarini gapirib bering.

   
   

4. Xalqaro mehnat taqsimoti qanday tamoyillarga asoslanadi? Unda tabiiy sharoitdagi tafovutlar qanday rol o‘ynaydi?

   
   

5. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar nima uchun turli shakllarga ega bo‘ladi? Ularning asosiy shakllarini sanab ko‘rsating.

   
   

6. Xalqaro iqtisodiy munosabatlarni tartibga solishni nima zarur qilib qo‘yadi? Hozirda xalqaro iqtisodiy munosabatlarni tartibga soluvchi qanday xalqaro tuzilmalarni bilasiz?

   
   

7. Xalqaro iqtisodiy integratsiya nima va uning qanday shakllari mavjud?

   
   

8. Erkin savdo hududlarining mohiyatini tushuntiring. Bunday tuzilmalarning integratsiyalashuv jarayonidagi o‘rni qanday?

   
   

9. Bojxona ittifoqi va to‘lov ittifoqi bir-biridan nimasi bilan farq qiladi?

   
   

10. Umumiy bozorning amal qilish tamoyillari qanday va bugungi kunda uning faoliyati uchun qanday shart-sharoitlar talab qilinadi?

    
    

11. Integratsiyaning qanday turlarini bilasiz? Har biriga misollar keltiring.

    
    

12. Xalqaro valyuta tizimini tushuntiring. Har bir tizim qanday ustunlik va kamchiliklarga ega?

    
    

Gazeta va jurnallar.

1.«Xalq so‘zi» gazetasi.

2.«Mening mulkim» gazetasi.

3.«Bozor, pul va kredit» jurnali.

4.«Iqtisodiyot va ta’lim» jurnali.

5.«O‘zbekiston iqtisodiy axborotnomasi» jurnali.

6.«O‘zbekistonda ijtimoiy fanlar» jurnali.

Internet saytlari.

1.www.stat.uz – O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining rasmiy sayti.

2.www.uza.uz – O‘zbekiston Respublikasi Milliy Axborot Agentligi rasmiy sayti.

3.www.ceep.uz – O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi huzuridagi Samarali iqtisodiy siyosat markazi rasmiy sayti.

4.www.internetindicators.com – Iqtisodiy indikatorlar Internet veb-sayti.

5.www.uzreport.com – SAIPRO konsalting kompaniyasiga tegishli, O'zbekiston va butun dunyodagi biznes tizim va iste`molchilarga axborot yetkazib berishga mo'ljallangan integratsiyalashgan internet loyiha.

6.www.uzsecurities.com – O'zbekiston Respublikasining Qimmatli qog'ozlar bozori haqida axborot beruvchi rasmiy sayti.

7.www.uzexport.com - O'zbekiston Respublikasining mamlakat eksport salohiyati haqida axborot beruvchi rasmiy sayti.

O‘quv qo‘llanmalar.
1.Bekmurodov A.Sh., G‘afurov U.V. O‘zbekistonda iqtisodiyotni liberallashtirish va modernizatsiyalash: natijalar va ustuvor yo‘nalishlar. O‘quv qo‘llanma. T.: TDIU, 2007.
2.Shodmonov Sh., G‘afurov U. Bozor iqtisodiyoti asoslari. Ilmiy-ommabop nashr. – T.: TDIU, 2007.
3.Sh.Sh., Baubekova G.D. Pedagogicheskoe masterstvo i innovatsii v prepodavanii ekonomicheskoy teorii. - T.: Yangi asr avlodi. 2004.
4,Shodmonov Sh.Sh., Baubekova G.D., Xalikova G.T. Innovatsionnыe metodы obucheniya v ekonomicheskom obrazovanii. – T.: “Fan”, 2003.
5.Shodmonov Sh., Alimov R., Jo‘raev T. Iqtisodiyot nazariyasi. -T.: Moliya. 2002.
TARJIMA ISHI
The International Monetary Fund (IMF) is an international financial institution, headquartered in Washington, D.C., consisting of 190 countries working to foster global monetary cooperation, secure financial stability, facilitate international trade, promote high employment and sustainable economic growth, and reduce poverty around the world while periodically depending on the World Bank for its resources.[1] Formed in July 1944,[7] at the Bretton Woods Conference primarily by the ideas of Harry Dexter White and John Maynard Keynes,[8] it came into formal existence in 1945 with 29 member countries and the goal of reconstructing the international payment system. It now plays a central role in the management of balance of payments difficulties and international financial crises.[9] Countries contribute funds to a pool through a quota system from which countries experiencing balance of payments problems can borrow money. As of 2016, the fund had XDR 477 billion (about US$667 billion).[10]
Through the fund and other activities such as the gathering of statistics and analysis, surveillance of its members' economies, and the demand for particular policies,[11] the IMF works to improve the economies of its member countries.[12] The organization's objectives stated in the Articles of Agreement are:[13] to promote international monetary co-operation, international trade, high employment, exchange-rate stability, sustainable economic growth, and making resources available to member countries in financial difficulty.[14] IMF funds come from two major sources: quotas and loans. Quotas, which are pooled funds of member nations, generate most IMF funds. The size of a member's quota depends on its economic and financial importance in the world. Nations with larger economic importance have larger quotas. The quotas are increased periodically as a means of boosting the IMF's resources in the form of special drawing rights.[15]

Xalqaro Valyuta Jamgʻarmasi (qisqartmasi: XVJ; ingl. International Monetary Fund, IMF) xalqaro tashkilot boʻlib, makroiqtisodiy siyosat yurgizadi, butunjahon moliyaviy tizimini nazorat etadi. Uning maqsadlariga xalqaro valyuta kurslarini barqarorlashtirish, iqtisodiy qoidalarni liberallashtirish[1] shartlari bilan aʼzo mamlakatlarga qarz, moliyaviy yordam berish kiradi.[2] Shtab-kvartirasi Vashington shahrida joylashgan. XVJ'ni baʼzilar taʼsiri haddan oshiq katta, deb tanqid qilishadi.[3][4]

XVJ binosi, Vashington, AQSh
Xalqaro valyuta fondi, XVF (IMF; International Monetary Fund) — BMT ning ixtisoslashgan muassasasi, aʼzo mamlakatlarning valyuta hamkorligini amalga oshiradigan xalqaro tashkilot. 1944 yilda BrettonVuds (AQSH) da oʻtkazilgan xalkaro valyutamoliya kongressida Jahon banki bilan bir vaqtda taʼsis etilgan (qarang BrettonVuds bitimi). 1947 y. mart oyidan oʻz faoliyatini boshlagan. 182 mamlakat aʼzo (1999). Shtabkvartirasi Vashingtonda. Fondning rasmiy maqsadlari: ● maslahatlar berish va valyuta muammolari boʻyicha hamkorlik qilish orqali xalqaro valyuta hamkorligiga yordam koʻrsatish; ● xalqaro savdoning kengayishi va muvozanatli oʻsishi uchun qulay sharoitlarni yaratish; ● valyuta kurelarining barqarorligiga yordam berish, raqobat tufayli yuz beradigan valyuta devalvatsiyalarining oldini olish; ●koʻp tomonlama toʻlovlar tizimini yaratishda va jahon savdosini rivojiga toʻsiq qoʻyadigan valyuta almashtirish bilan bogʻliq cheklashlarni bartaraf etishda yordam koʻrsatish; ●aʼzo mamlakatlarga oʻz toʻlov balanslarini tiklash, shuningdek, ularning xalqaro toʻlov balanslari taqchilligi davomiyligi va miqsorini qisqartirish uchun muddatli moliyaviy mablagʻlar berish.