Мавзу: Пул назарияси

Корхона, ташкилотларнинг банкдаги ҳисоб рақамидаги пул маблағлари қуйидаги йўллар билан нақд пулга айланади:

Нақд пуллар қуйидаги йўллар билан нақд пулсиз айланишга тушади:

• уй-жой ва коммунал хизматлар учун тўлаганда;
• алоқа ташкилотларига тўлаганда;
• ҳар хил солиқлар ва пайлар тўлаганда;
• давлат заёмлари ва лоторея билетлари сотиб олингандаги тушумлар орқали;
• якка тартибдаги қурилиш учун олинган кредитларни тўлаганда;
• ҳар хил божлар ва жарималарни тўлаганда;
• болалар боғчалари ва бошқа муассасалар учун тўлаганда;
• дам олиш уйлари ва бошқа соғломлаштириш муассасаларни йўлланмалари учун тўлаганда ва бошқа ҳолларда.

Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар қўйидаги асосий тамойилларга асосланади:

• корхона, ташкилотлар ўз пул маблағларини (ўз маблағлариниг ва қарз маблағлар) банкда сақлашлари зарур;
• барча нақд пулсиз ҳисоб-китоблар банк орқали ўтиши керак;
• хўжалик органлари ҳисоб-китоблар шаклларини эркин танлашлари ва уни шартнома орқали мустаҳкамлаб қуйишлари мумкин;
• хўжалик органларининг ҳисоб-китоблар бўйича шартномавий муносабатларига банк аралашмаслиги керак;
• товарлар ва хизматдар учун тўловлар тўловчининг розилиги билан амалга оширилади.
• тўловлар хўжалик органларнинг ҳисоб варақасидаги маблағлари ҳисобидан, баъзида (агар корхона кредит олиши мумкин бўлса) банк кредити ҳисобидан амалга оширилиши мумкин;
• тўлов қоидаси мол етказиб берувчи ва мол сотиб олувчи томонидан мол етказиб бериш тўғрисидаги шартнома асосида келишиб олинади;
• — мол етказиб берувчининг ҳисоб варағига пул маблағларни ўтказиш мазкур маблағларнинг мол сотиб олувчининг ҳисоб варағидан ўчирилганидан кейин амалга оширилади (чеклар билан ҳисоб-китоб қилиш бундан мустасно);

Ҳисоб-китоб (жорий) варақаларини очиш учун корхона қўйидаги ҳужжатларни банкка тақдим қилиши зарур:

• а) ҳисоб-варағи очиш тўғрисида ариза;
• б) хўжалик, ташкилот тузилиб, рўйхатга олинганлигини тасдиқловчи хужжат;
• в) нотариал тарзда тасдиқланган, ҳуқуқий шахс томонидан имзоланган ҳуқуқий шахс Устави нусхаси;
• г) имзолар намуналари, мухр босилган ва нотариал тарзда тасдиқланган варақ;
• д) ҳисоб-китоб варақасини очиш учун юқоридаги асосий ҳужжатлардан ташқари зарур бўлганда бошқа кўшимча ҳужжатлар ҳам банкка тақдим этиши мумкин.