Mavzu: Pul nazariyalari

Knapp pulning nominallilik nazariyasini rivojlantirar ekan quyidagi xulosaga keldi.

• 
  Pulni davlat yaratadi;
  
• 
  Pulning asosiy funktsiyasi bu to‘lov vositasi funktsiyasidir;
  
• 
  Davlat pulga xarid qobiliyatini beradi;
  
• 
  Pulning xarid qobiliyati davlatning qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
  

  Keyns pulning nominallilik nazariyasi tarafdori bo‘lgan. Keyns aytadiki qog‘oz pullarning oltin tangalarni muomaladan siqib chiqarishi Knappning buyuk g‘alabasidir.

Pulning miqdoriylik nazariyasining mohiyati shundaki muomalada pul miqdorining oshishi tovarlar bahosining va pulning qiymatini o‘zgarishiga sabab bo‘luvchi asosiy omildir.

Pulning miqdoriylik nazariyasining mohiyati shundaki muomalada pul miqdorining oshishi tovarlar bahosining va pulning qiymatini o‘zgarishiga sabab bo‘luvchi asosiy omildir.

XVI asrda Evropalik mustamlakachilar va birinchi navbatda ispanlar Amerikadagi ko‘plab oltin va kumush konlarini topdilar. Natijada Amerikadan Evropaga juda katta miqdorda oltin va kumush oqib keldi. Bu esa G‘arbiy Evropada tovarlar bahosining keskin oshishiga sabab bo‘ldi. Shu bog‘liqlikni birinchi bo‘lib frantsuz faylasufi Jan Boden aniqladi.

XX asrda pulning miqdoriylik nazariyasi hukmron nazariyaga aylandi. XX asrda miqdoriylik nazariyasining 2 xil ko‘rinishi paydo bo‘ldi.

XX asrda pulning miqdoriylik nazariyasi hukmron nazariyaga aylandi. XX asrda miqdoriylik nazariyasining 2 xil ko‘rinishi paydo bo‘ldi.

• 
  Transaksion ( I.Fisher yaratdi)
  
• 
  Kembridj.
  

  Kembridj variantini Alfred Marshal yaratdi. Ushbu nazariyani Pigu rivojlantirdi. Fisherdan farqli o‘laroq Marshal va Pigu tahlilni mikroiqtisodiy darajada amalga oshirdi. Ular asosiy e`tiborini xo‘jalik sub`ektlarining kassa qoldiqlarini o‘zgarishiga qaratdilar.

М =КPY

• 
  М =КPY
  
• 
  K-pulning aylanish tezligi ammo bu tezlik xo‘jalik yurituvchi subèktlarning pul shaklidagi nominal daromadiga qarab o‘rganiladi. Fisherda pulning aylanishi tovarlar aylanishiga qarab belgilanadi. Kembridj variantidan shunday xulosa chiqadi: muomaladagi pul miqdori pulning aylanish tezligiga teskari proportsional. Pulning aylanish tezligi real kassa qoldiqlarining miqdori va ularning hisobidan qilingan xarajatlar nisbatiga bog‘liq bo‘lganligi sababli muomaladagi pul miqdorining o‘zgarishi pul shaklidagi nominal daromadning o‘zgarishiga bog‘liq.
  
• 
  Kembridj variantida kassa qoldiqlarini shakllantirishning ikki xil varianti keltiriladi:
  
• 
  -pulning qulay to‘lov vositasi.
  
• 
  -ko‘zda tutilmagan holatlar munosabati bilan nominal daromadning bir qismini pulda saqlash.
  

Pulning miqdoriylik klassik nazariyasi asoschilaridan biri – I.Fisher o’zining 1911- yilda nashr qilingan “Pulning xarid quvvati” kitobida pulga bo’lgan talabni aniqlash uchun quyidagi formulani keltiradi:


M*V=P*Q