Mavzu: Psixologiya tarixining metodlari va manbalari

A- organizmning uzoq o'tmishi;

V- organizm atrofidagi fizik moddalar;

S- prokcimal stimullar;

D- organizm;

E- to'qimalar harakati;

J- organizmning muhitini o'zgartirishi;

Z- faoliyatni uzoq, keyinchalik faoliyati;

Mazmunan - formal.

Olimning o'z ulushini ilmga qo'shishi qaytarilmas bo'lganligi uchun tarixchini vazifasi bu ulushni maxsus xususiyatlarini tasvirlashdan iborat. Konkret voqealarni qaytadan o'zgartirib tarixchi ularni boshqalar bilan solishtirmay, razryadga taqsimlamay baholay olmaydi. Bu ikki bo'linmas tarixiy fikrni operatsiya qilish nazariyalarda o'xshash emasliklari bilan aks ettirilgan. Nazariyalarda mazmuniga yoki «formasiga» e'tibor kuchaytirilgan. Bularda mazmun tarixiy qaytarilmas voqealarni moslashtirgan, formal esa printsiplar va konstruktsiyalar bilan moslashtirgan.

Individual - sotsial.

Ilmiy o'rganish boshidan sotsialdir. Shu bilan birga har bir o'rganuvchi shaxs o'z dasturiga ega vahech kim yetolmagan maqsadga intiladi. Ammo hammani boshqachaligini tan olish ma'nosiz bo'lar edi, agar umum qabul qilingan hisobot sistemasi bo'lmasa kategoriya sistemasi jamoani ijodi va boyligidir. Nazariyalar muallifini sanab borishi mumkin, ammo kategoriyalar «tilga» o'xshab nomsiz, ular butun olimlar tomonidan qabul qilinib har birini faoliyatiga rahbarlik qilib turgan printsip tarkibiga va tushuntirish nuqtasiga kiradi.Fan kategoriyasi tarixiy natijadir. Ularni mazmuni asrdan asrga o'zgaradi. Kategorial qurilish o'z rivojlanishida qator davrlarni o'tadi.

Psixologiya tarixining metodlari

Psixologiya tarixidagi eng katta xavf bu tarixiy materialni tasvirlash bilan cheklanadigan empirizmdir. Tarixdagi empirizm faktlarga murojaat qilinganligi bilan emas, balki faktlar oldida ojizlik qilib, ularni sistemaga sololmaganligi, tushuntira olmaganligi, tekshira olmaganligi tufayli ularning o'z sifati, ilmiy qiymatini yo'qotib qo'yishi bilan xavflidir. Tarixiy tadqiqot metod va metodikalarining asosiy vazifasi manbalarni qidirib topish, tadqiqot mazmunini belgilash, fakt, nazariya, qonun tushunchalaridan iborat o'rganilayotgan materiallarni sistemalashtirishdan iboratdir.