Mavzu: Po‘lat yoki mis buyumlarni nikellash va gal`vanik qoplamaning qalinligini aniqlash. Reja

Mavzu: Po‘lat yoki mis buyumlarni nikellash va gal`vanik qoplamaning qalinligini aniqlash.
Reja:
1.Po‘lat yoki mis buyumlarni nikellash
2.Gal`vanik qoplamaning qalinligini aniqlash.
Po‘lat yoki mis buyumlarni nikellash va gal`vanik qoplamaning qalinligini aniqlash.
Ish uchun kerakli jihozlar. O‘zgarmas tok manbai, nikel plastinka, 500 ml li stakanlar (5ta), nikellash uchun po‘lat va mis buyumlar, HCI ning 10%li eritmasi, HCI ning 3% li eritmasi nikellash uchun reaktivlar, elektr plitka, katod va anodning elektrolitga o‘rnatish uchun sim moslamalar, ampirmetr, reostat, termometr, sekundametr, qum qog‘oz, analitik tarozi.
Qurilma tuzilishi. Nikellash uchun elektrolizyor tayyorlanadi. Elektrolizyor vanna (shisha idish) dan iborat bo‘lib, unga elektrolit quyiladi. Unga nikellanadigan buyum (katod) va nikeldan yasalgan plastinka (anod) botiriladi. Doimiy tok manbaiga bu elektrodlar ulanadi. Zanjirga ketma-ket reostat va ampermetr ulanadi.
Ishning tavsifi. Elektrolitning tarkibiga bog‘liq holda nikel qoplamalar xira va yaltiroq holda olinishi mumkin. Yaltiroq qoplama olish uchun elektrolit tarkibga yaltiroqlik hosil qiluvchilar, masalan disulfonaftalin kislotasi yoki boshqa moddalar qo‘shiladi.
Xira nikel qoplamasi olish uchun: NiSO4 *7H2O - 240 g/l, NaCI- 22,5 g/l, H3BO3 -80 g/l, katod yuzasi tok zichligi- 2-3 a/dm2, tok kuchi - 5-6a bo`lishi kerak. So‘ng normal element zanjirdan kalit yordamida uziladi va zanjirga kalit orqali sinaladigan tuzlarning 0,1 n eritmalariga tushirilgan mis- rux gal`vanik element zanjirga ulanadi. Normal element uchun bajarilgandek kompensatsiya momenti harakatlanuvchi kontaktinig holati bo‘yicha topladi. Mis - rux gal`vanik elementining EYUK ini quyidagi formula bo`yicha hisoblanadi.
Bu yerda Ex-mis-rux gal`vanik zanjirning ЭЮК v. En -normal elementning EYUK v; a1- sinaladigan element uchun reoxord leninkasining kompensatsiyasi momentidagi bo‘lagi; a-normal element uchun reoxord leninkasining kompensatsiyasi momentidagi bo‘lagi.
Tuzlarning konsentratsiasi 0,01 bo`lgandagi eritmalar uchun ham mis-rux gal`vanik elementining zanjirdagi qiymatlari yuqoridagidek o‘lchash orqali aniqlanadi.
Normal elektrod potinsiallari qiymatlaridan foydalanib, Exning nazariy qiymatlari tajribadagi mis-rux gal`vanik elementi uchun quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi: