Mavzu: Piramidali saralash algoritmlari Mundarija

MAVZU:Piramidali saralash algoritmlari

Mundarija

Kirish 2
I. Bob. Saralash algoritmlari va ularning turlari 3
1.1.Saralash haqida tushuncha va algoritmlari 3
1.2.Piramidali saralash algoritmi 4
1.3.Pufakcha usulida saralash(Bubble sort). 9
1.4.Birlashtirish orqali saralash(Merge Sort) algoritmi. 12
1.5.Tezkor saralash(Quick Sort) algoritmi. 19
II. Bob. Saralash algoritmlarining dasturlash tillaridagi tahlili 24
2.1.C++ dasturlash tilida saralash. 24
Xulosa 30
Foydalanilgan adabiyotlar 31

Kirish

Saralashdan biz kundalik hayotmizda ko’p foydalanamiz.Masalan bazordan biror narsa harid qilishimizda, uning ko’piroq narxi bilan qiziqamiz yoki ularni taqqoslaymiz.Bu narsalar bizga oddiy hodisa bo’lib qolgan,lekin biz siz bilan bu jarayon qanaqa miyamizda xosil bo’layotganligini bir o’ylab qo’raylikchi.Demak, oddiygina biz kunda faydalnayotgan xarakatlarimizni dasturini tuzish uchun ko’p narsalarni bilishimiz va aniq bir maqsadga yo’naltirgan tartiblangan qoidalar yig’indisi zarur bo’ladi.Agar ma’lumotlar kampyuter xotirasida muayyantartibda saqlanadigan bo’lsa, axlorotga ishlov berish va uni izlash bilan bog’liq ko’p masalalar oddiyroq, tezroq va samaraliroq xal qilinadi. Bir qator xollarda ma’lumotlarning tartibga solinganligidan foyda aniq bo’lib, maxsus isbotlashlarni talab etmaydi.Agar lug’at yoki telefon ma’lumotnomasida so’zlar va familalar alifbo tartibida joylashtirilmaganda ulardan foydalanish qanchalik qiyin bo’lishini tasavvur etish mumkin.lekin ma’lumotlarni saralash zaruriyati masalasi xar safar muoyyan vazifasiga nisbatan xal qilishi zarur. Bunda tashqi xotira qurulmalari imkoniyatlari,opetativ xotira xajmi, ma’lumotlarga murojaat qilish tezligi, ularni yangilab turish tezligi va ishlov berish xarekteri kabilarni taxlil qilish zarur. Turli ilovalarda tartibga solishning turli mezonlaridan foydalaniladi.Ma’lumotlarularga murojat qilish e’xtimolining qiymati, qancha tez-tez murojat etib turishiga ko’ra tartibga solishi mumkin.Odatda, tartibga solish yozuv bo’yicha amalga oshiriladi.
Axbotot tizimlari bilan ishlov beriladigan ma’lumotlar birligi bir qator axborot maydonidan iborat bo’lgan yozuv xisoblanadi. Yozuv faqat bittagina maydondan iborat bo’lishi mumkin va bu xolda u kalitli hisoblanadi. Tartibliga solish natiyjasida yozuvlar kalitlarning qiymati ortib boorishi yoki kamayib boorish tartibida joylashadi. Bunday tartibga solish jarayoni saralash deb ataladi. Masalan , fakultet talabalaridan to’g’risidagi ma’lumotlardan iborat bo’lgan yozuvlar talabalarning reyting daftarchalari nomerlari bo’yicha tartibga solingan bo’lishi mumkin.
Yozuvlar dastlabki ketma-ketligi turli darajada tartibga solingan bo’lishi mumkin. Balki yozuv elementlari belgilangan tartibda joylashgan bo’lishi mumkin.
Boshqa bir xolatda elementlarga teskari, yani yozuvlarning dastlabki ketmeketligi teskari tartibda joylashgan bo’lishi mumkin. Yozuvlarning dastlabki ketma-ketligining qanday tartibda joylashganlik darajasiga ko’ra, solishtirishlar va joyini o’zgartirishlarning u yoki bu soni talab etiladi. Saralash usulini boxolashda solishtirishlar va o’rnini o’zgartirishlarning eng ko’p va kam sonilarini toppish juda onson. Bu operatsiyalarning o’rtacha sonini aniqlash uchun kombinatorikaning tegishli bo’limlarini jalb etish zarur.
Odatda, saralash jarayonida bajariladigan solishtirish operatsiyalarining o’rtacha soni va elementlarining o’rnini almashtirish yoki o’zgartirishning o’rtacha soni turli usullarni baxolash mezonlari xisoblanadi. Saralash samaradorligi solishtirishning o’rtacha soniga bo’linmasi sifatida aniqlanadi. EXM larning operatsiyon tizimlari, xech bo’lmaganda, bitta dastur – saralash utilitasidan iborat bo’ladi.