Mavzu: personalni boshqarish tizimlarini takomillashtirish

 

Rahbar shaxs sifatini tarkibiy modeli

---

25

Kadrlar zaxirasi faoliyati tizimli ravishda olib borilsa, 

korxonalar direktorlari mutaxassis ishga kelgan kundan boshlab, 

unga maxsus diqqat-e’tibor qaratsagina samarali bo‘ladi.

Zaxiralarni tayyorlash 

ikki bosqichda 

o‘tkaziladi:

Birinchi bosqich 

— diagnostika bosqichi korxonada, firmada 

mutaxassisni ish joyida uning qobiliyatini sinash va xizmat 

bo‘yicha ko‘tarish uchun o‘tkaziladi.

Ikkinchi bosqich 

— zaxira bilan ishlashda ushbu xodimni 

o‘qitish va qayta tayyorlashda turli malaka oshirish kurslari, 

malaka oshirish institutlari bilan hamkorlik qilinadi va hokazo.

Ishlab chiqarish jarayoni operatsiyalari va mehnatni tashkil 

qilish usullari ishlab chiqilishida ishlab chiqarish topshiriqlarini 

bajarish uchun eng tejamli (optimal) usul aniqlanadi. Bu esa, 

mehnatni me’yorlash u yoki bu ishni bajarish uchun talab 

qilinadigan vaqtni aniqlash demakdir. Ishning kutilgan vaqtida 

bajarilishi vaqt me’yori yoki vaqtning o‘zi deyiladi.

Mehnatni me’yorlashdagi vazifa 

— muayyan sifatli mehnat 

o‘lchovi bo‘lib xizmat qiladigan mehnat me’yorlarini belgilab 

qo‘yishdan iborat. Har qanday mehnat turining tabiiy va umumiy 

o‘lchovi bo‘lib ish vaqti xizmat qiladi. Mehnat me’yoriga asosan 

ishlab chiqarishni tashkil qilish hisoblab chiqiladi va uning 

oqilona shakllari tanlanadi, yangi texnik, texnologik jarayonlar 

va innovatsiyalar rejalashtiriladi.

Mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun yoki ish birligini 

bajarish uchun belgilangan ish vaqti 

vaqt me’yori

, deb ataladi.

Ish vaqti birligi (soat) mobaynida ishlab chiqarish uchun 

belgilangan mahsulot yoki ish miqdori 

mahsulot ishlab chiqarish 

me’yori, 

deb ataladi.

Bitta mashina yoki avtomobil uchun belgilangan mahsulot 

(xizmat) ishlab chiqarish me’yori 

mashina 

yoki 

avtomobil 

unumdorligi, 

deyiladi.

Mahsulot ishlab chiqarish me’yori vaqt me’yoriga teskari 

munosabatdadir:

---

26

Bu yerda, 

N

v

 

— smena mobaynida mahsulot (xizmat) ishlab 

chiqarish me’yori;

T

sm

 

— smena davom etish vaqti;

l

m

 

— vaqt me’yori.

Mehnat me’yorlari ma’lum tashkiliy va texnikaviy ish 

sharoitlariga mo‘ljallab belgilanadi, sharoitlar o‘zgarganda esa, 

me’yorlar boshqatdan ko‘rib chiqiladi.