Mavzu: Pedagogning kompetentlik qobiliyati asoslari

Bilimlar – bu odamlarning ijtimoiy – siyosiy amaliyot jarayonida to`plangan umumlashgan tajribasidir.

Ilmiy bilimlar, ob’yektiv olamni ancha to`g`ri (batafsil) ifodalaydi. Ular doimiy emas, ular o`zgarib, rivojlanib, takomillashib boradi va natijada doimiy iste’moldagi bilimga aylanadi, ya’ni ular tadrijiy (evolyutsion) tarzda rivojlanib turadi. Bilimlar asosida talabalarning kuzatuvchanlik, sinchikovlik, tafakkur, xotira singari bilish qobiliyatlari rivojlanadi, ularda e’tiqod hosil bo`ladi, ilmiy dunyoqarashni shakllantiruvchi g`oyalar tizimi tarkib topadi.

Bilimlar banki – bu ma’lumotlar majmualarini bo`lajak mutaxassislarni tayyorlashdagi o`quv rejasidagi fanlar bloklari bo`yicha tizimlarga ajratib, ular asosida shakllantirilgan bilimlar majmui. Shuningdek, bilimlar banki – bu izlanuvchilar tomonidan bir necha yo`nalishlar bo`yicha kompьyuter xotirasiga kiritilgan nazariy va amaliy ma’lumotlar to`plami hamdir.

Bilimlar bazasi – muayyan bir soha (yo`nalish, fan, bob, bo`lim, mavzu, tushuncha va shu kabilar) bo`yicha to`plangan bilimlar va ularning kompьyuter xotirasida mujassamlashtirilishi va qayta ishlangan axborotlarni saqlashga mo`ljallangan bilimlar majmui.

Ko`nikma - bu o`zlashtirib olingan bilimlar asosida amalga oshiriladigan va amaliy jihatdan maqsadga muvofiq harakatlarga tayyorlikda ifodalangan ongli faoliyat.

“Ko`nikma – bu malakaning tarkibiy qismi bo`lib, harakatning ayrim qisimlarini nihoyatda tez, aniq va maqsadga muvofiq ravishda o`z – o`zidan bajarilish qobiliyatini ifodalaydi va u talabalarda ko`p marta takrorlanadigan mashqlar natijasida yuzaga keladi” [4].

Ko`nikma – ongli faoliyat (harakat) ni tez, tejamli, to`g`ri, kam jismoniy va aqliy kuch sarflangan holda bajarish jarayoni natijasi. U shaxsning bilimlari asosida tarkib topadi. Dastlabki shakllanish bosqichlarida bunday harakatlar jiddiy diqqat bilan bajariladi, keyingi bosqichda diqqat bilan nazorat qilish kamayib boradi va natijada avtomatlashgan harakatga aylanadi.

Ko`nikmalar muntazam mashq qilish (takrorlash) orqali zarur darajada saqlanadi. Ana shu sababli uning ta’lim – tarbiyadagi ahamiyati beqiyos. Ma’lum vaqt takrorlanmaslik ko`nikma darajasining pasayishiga olib keladi. U katta hajmdagi mashqlar bajarish va malaka oshirish orqali tiklanadi.