Mavzu: Paleontologiya. Toshqotgan fauna va floralar bilan tanishish. Stratigrafik qatlam. Geoxronologik jadval bilan ishlash

P o l e z o y
-
330 mln. yil davom etib flora va fauna dunyosi tez rivojlangan. Bularga sudralib 
yuruvchilar boliqlar, nasekomalar, omirtqasizlar kiradi. Paleozoy erasi boshlanishida yerda uning 
mustaxkam qattiq qismlari hosil bo`ladi va ular bulajak meteriklarning asosi bo`lib xizmat qiladi. 
Bu maydonlar harakatchan egiluvchan mintaqalar bilan o`ralgan bo`ladi. Bu erada tektonik 
jarayonlar notekis namoyon bo`lib turadi. Ayrim davrlar uchun (silur, toshko`mir, perm) 
geosinklinal viloyatlarda kuchli burmalanish, kuchli tik ko`tarilish harakterli bo`lsa, boshqa 
davrlar (kembriy, devon) uchun burmalanish jarayonining umuman bo`lmasligi va geosinklinal 
mintaqalarning jadal bukilishi hamda cho`kindi yotkizilishi bilan harakterlidir. 
Paleozoy erasi uchun geosinklinal viloyatlar egallagan maydonlar qisqarib, o`larning o`rniga 
qattiq barqaror harakatlanuvchi tog` massivlari hosil bo`lish tendentsiyasi harakterlidir. 
Quruqlikning ko`tarilayotgan qismlari bu harakatga qo`shni platformaning qismlarini jalb qiladi. 

---

Shuning uchun geosinklinal viloyatlarning ko`tarilishi bilan platformalarda dengiz chekinishi 
ko’zatiladi.
M e z o z o y -
170 mln. yil davomida bunda yuqorgi darajli flora va fauna rivojlangan. 
Bundan tashqari sudralib yuruvchilar yaqshi rivojlanib kulami jihatidan ajralib to’rgan. Mezazoy 
erasida quruqlikning maydoni geosinklinal viloyatlarning qisqari hisobiga kengayib boradi. Bu 
erada platforma-viloyatlari uchun dengiz chekinishi va laguna yotkiziklari hosil bo`lishi, platforma 
viloyatlari uchun esa intro’ziv va effo’ziv magmatizm jarayoni harakterlidir. 
Geoxronologiyalıq shkala 
 
14-keste 
Era 
Dáwir belgileri 
Bólimi 
Dáwir 
mln.jıl 
Reńi 
Ka
yna
zoy
-Kz
Tórtlemshi
Antropogen-Q 
Házirgi zaman Q
4 
1,5-2 
Sarı 
Joqarı tórtlemshi Q
3 
Orta tórtlemshi Q
2
Tómengi tórtlemshi Q
1
Neogen-N 
Pliocen 
25 
Sarı 
Miocen 
Poleogen-R 
Oligocen 
41 
Toyǵın sarı 
Eocen 
Paleocen 
Me
zoz
oy
-Mz
Por-K 
Joqarı por 
70 
Sarı 
Tómengi por 
Yura-I 
Joqarı Yura 
60 
Kók 
Orta Yura 
Tómengi YurA 
Trias-T 
Joqarı trias 
45 
Ashıq qızıl 
Orta trias 
Tómengi trias 
P
oleoz
oy
-Pz
Perm-P 
Joqarı Perm 
50 
Ashıq qońır 
Tómengi Perm 
Tas kómir-C 
(karbon) 
Joqarı tas kómir 
70 
Kúlreń 
Orta tas kómir 
Tómengi tas kómir 
Devon-B 
Joqarı devon 
70 
Qońır 
Orta devon 
Tómengi devon 
Silur-S 
Joqarı silur 
35 
Ashıq qızıl 
Tómengi silur 
Ordovik-O 
Joqarı Ordovik 
80 
Sarı 
Orta Ordovik 
Tómengi Ordovik 
Kembriy-E 
Joqarı Kembriy 
80 
Toq kók 
Orta Kembriy 
Tómengi Kembriy 

---

P
rote
roz
o
y
-Pr
Joqarı – PR3 
Vend-v 
110 
Ashıq qızıl 
Orta – PR2 
Ritey-R 
400 
Ashıq qızıl 
Tómengi – PR1 
- 
600 
Ashıq qızıl 
Ar
xe
y
Ar
Joqarı 
- 
700 
Ashıq qızıl 
Tómengi 
1500 
Ashıq qızıl