MUSTAQIL ISH - Mavzu: O'ZBEKISTONNING XALQARO REYTINGLARDAGI
- KO'RSATKICHLARINI KO'TARISHNING TARIXIY VA SIYOSIY AHAMIYATI
-
- BAJARDI: UMARBEKOV B
-
Reja: - Reja:
- 1. Ozbekistonning xalqaro tashkilotlar va xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy-siyosiy aloqalarining ornatilishi va rivojlanishi.
- 2. O'zbekistonning xalqaro reytinglardagi ko'rsatkichlari.
- 3. O'zbekistonning xalqaro reytinglardagi ko'rsatkichlarini ko'tarishning tarixiy va siyosiy ahamiyati.
- Hozirgi paytda butun jahonda globallashuv jarayonlarining kuchayib borishi bilan Yer yuzida tinchlik-barqarorlikni saqlash, aholi farovonligi, uning munosib turmush darajasi, ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotni taminlash, talim, tibbiyot va atrof-muhitni muhofaza qilish kabi umumbashariy vazifalar tobora muhim ahamiyat kasb etib, ularni amalga oshirishda xalqaro tashkilotlarning roli kuchayib bormoqda. Xalqaro tashkilotlar deb butun insoniyat uchun umumiy bolgan maqsadlarga erishish yolida davlatlar, milliy jamiyat uyushmalarining ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy va ilmiy- texnik asoslarda birlashuvidan tashkil topgan tashkilotlarga aytiladi. Xalqaro tashkilotlarning umumiy xususiyati shundan iboratki, ularning faoliyati aniq bir milliy davlat chegarasidan chetga chiqib, davlatlararo vazifalar va muammolarni hal etishga qaratilgan boladi. Bunday tuzilmalar bugungi kunda davlatlar ortasidagi kop tomonlama munosabatlarning eng muhim va samarali shakllaridan biri bolib qolmoqda. Xalqaro tashkilotlarni tashkil etish borasidagi harakatlar nisbatan qadimiy davrlardan malum bolsa-da, zamonaviy tushunchamizdagi hozirgi xalqaro tashkilotlar asosan XIX asrning 2-yarmidan etiboran tashkil topa boshlagan.
Xalqaro tashkilotlar odatda davlatlararo va jamoat birlashmalariga bolinadi. Davlatlararo birlashmalar bevosita xalqaro munosabat va faoliyat meyorlarini yaratish funksiyasiga ega. Chunki ular davlatlar – xalqaro huquqning asosiy subyektlari tomonidan tashkil etiladi. Ular oz ornida turli tashkilot va harakatlarga bolinishi mumkin (masalan, Qoshilmaslik harakati yoki 77 lar guruhi). Birlashgan Millatlar Tashkiloti faoliyatida qollanadigan atamalarda davlatlararo tashkilotlar Xalqaro hukumatlararo tashkilotlar deb yuritiladi. Xalqaro hukumatlararo tashkilotlarning davlatlararo tashkilotlardan farqi shundan iboratki, ular doimiy qarorgohiga, xalqaro fuqaroviy xizmatiga, oz byudjetiga ega bolib, unga azo davlatlar xalqaro huquq subyektlari hisoblanadi. Shuningdek, ushbu tashkilotlar oz vakolatlari doirasida xalqaro shartnomalar tuzishi, turli majburiyatlarni oz zimmasiga olishi mumkin.Shuningdek Hozirgi kunda dunyoda har xil mazmun va maqsadga boysundirilgan 2,5 mingdan ortiq xalqaro tashkilot mavjud. Jahonda 350 dan ortiq hukumatlararo tashkilot faoliyat korsatmoqda. Xalqaro tashkilotlar davlatlar ortasidagi munosabatlarda maqsad va manfaatlari, harakat yonalishlariga, jahon siyosatida tutgan orni va roliga qarab turlicha ahamiyat kasb etadi. Ular turli tarixiy sharoitlarda vujudga kelgan bolib, siyosiy faoliyat subyektlari sifatida bir-biridan farq qiladi va xalqaro siyosatda turlicha mavqeni egallaydi. - Xalqaro tashkilotlar odatda davlatlararo va jamoat birlashmalariga bolinadi. Davlatlararo birlashmalar bevosita xalqaro munosabat va faoliyat meyorlarini yaratish funksiyasiga ega. Chunki ular davlatlar – xalqaro huquqning asosiy subyektlari tomonidan tashkil etiladi. Ular oz ornida turli tashkilot va harakatlarga bolinishi mumkin (masalan, Qoshilmaslik harakati yoki 77 lar guruhi). Birlashgan Millatlar Tashkiloti faoliyatida qollanadigan atamalarda davlatlararo tashkilotlar Xalqaro hukumatlararo tashkilotlar deb yuritiladi. Xalqaro hukumatlararo tashkilotlarning davlatlararo tashkilotlardan farqi shundan iboratki, ular doimiy qarorgohiga, xalqaro fuqaroviy xizmatiga, oz byudjetiga ega bolib, unga azo davlatlar xalqaro huquq subyektlari hisoblanadi. Shuningdek, ushbu tashkilotlar oz vakolatlari doirasida xalqaro shartnomalar tuzishi, turli majburiyatlarni oz zimmasiga olishi mumkin.Shuningdek Hozirgi kunda dunyoda har xil mazmun va maqsadga boysundirilgan 2,5 mingdan ortiq xalqaro tashkilot mavjud. Jahonda 350 dan ortiq hukumatlararo tashkilot faoliyat korsatmoqda. Xalqaro tashkilotlar davlatlar ortasidagi munosabatlarda maqsad va manfaatlari, harakat yonalishlariga, jahon siyosatida tutgan orni va roliga qarab turlicha ahamiyat kasb etadi. Ular turli tarixiy sharoitlarda vujudga kelgan bolib, siyosiy faoliyat subyektlari sifatida bir-biridan farq qiladi va xalqaro siyosatda turlicha mavqeni egallaydi.
- Ozbekistonning tashqi siyosatda mintaqalararo xavfsizlikni taminlashda xalqaro tashkilotlar faoliyatidan, ularning dasturlaridan ham keng foydalanishi istiqbolli natijalarni korsatadi. Kopgina mintaqaviy tashkilotlar, chunonchi, NATO, EKO, Islom konferensiyasi, Qoshilmaslik harakati va boshqalar bilan ham samarali hamkorliklar yolga qoyildi yil iyul oyida Ozbekiston NATOning Tinchlik yolidagi hamkorlik dasturiga qoshildi. Bu dasturga kora Ozbekiston harbiy qismlari Shimoliy Karolina (AQSH) dagi Kemp Lejyup dengiz piyodalari poligonida otkazilgan harbiy mashqlarda, Ozbekiston hududida amerikaliklar bilan otkazilgan desantchilarning Ultrabalans-96 harbiy mashqlarida qatnashdilar. Shuningdek, Respublika harbiy bilim yurti talabalari 1997 yil Norvegiyada otkazilgan Kooperativ bankers-97 mashqlarida ham qatnashdilar. Bu kabi hamkorliklar jangchilarimiz uchun oziga xos mahorat maktabi, tajriba bolib, ularning jangovarlik qobiliyatini oshirishlariga yordam berdi yil aprelda I.A.Karimovning NATO (Shimoliy Atlantika Ittifoqi) qoshidagi Tinchlik yolidagi hamkorlik dasturida ishtiroki Markaziy Osiyo mintaqasida kollektiv xavfsizlik va barqarorlikning keng tizimini vujudga keltirishni rejalashtirishda Ozbekistonning ishtirokini kafolatladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |