Mavzu: O’zbekiston Respublikasida mavjud ekologik xavf hatarlar va ularni bartaraf etish uchun amalga oshirilayotgan chora tadbirlar

O‘zbekistonda tarkib topgan ekologik mushkul vaziyatlar.

O‘zbekistondagi ekologik vaziyatlarning geografik joylanishi va darajasiga qarab olimlar quyidagicha bo‘lishgan:

1. 
   qanoatlanarli ekovaziyat;
   
2. 
   o‘rtacha ekovaziyat;
   
3. 
   keskin ekovaziyat;
   
4. 
   tang ekovaziyat
   
5. 
   falokatli ekovaziyat.
   

Qaonatlanarli ekovaziyat tizma tog‘larning suvayirg‘ich, baland va o‘rta balandlikdagi tog‘larning yonbag‘irlariga xos. Bu hududlarda tabiiy sharoit deyarli o‘zgarmagan, ayrim o‘simlik va hayvon turlarining miqdoriy kamayishi kuzatilgan.

O‘rtacha ekovaziyat o‘rtacha balandlikdagi va past tog‘lar, Qizilqum va Ustyurt plotasining ayrim hududlariga, ularda tuproq va o‘simlik qoplamining bo‘zilish belgilari aniqlangan. Masalan, hozirga kelib cho‘llarimizning 1/3 qismi har xil darajadagi cho‘llanishga uchragan. Doimiy mol saqlanayotgan hududlar, aholi yashayotgan joylar atrofida 0,5 mln.ga yerdagi o‘simliklar umuman yo‘q qilingan. Cho‘l yaylovlarida noto‘g‘ri mol boqish natijasida umuman yeyilmaydigan o‘simliklar maydoni ko‘payib 1 mln. gektardan oshdi. Cho‘llarda har yili 450-460 ming tonna shuvoq chopib olinmoqda – ya’ni har yili 100 ming ga yerdagi shuvoqlar yo‘q qilinayapti.

Birgina Haydarko‘l suvlari ostida 0,6 mln. ga unumdor yaylov qolib ketdi. Bu ko‘rsatkich yildan – yilga ko‘paymoqda. Moy boqilmaganligidan Qizilqumning 3,3 mln. gektaridagi asosiy ozuqali shuvohzor yaylovlarini mox, mishayniklar qoplab olmoqda.O‘tgan asrning 30 – yillarida cho‘lning har 100 m 2 maydonida umuman yeyilmaydigan o‘tlar 2-3 donani tashkil qilgan bo‘lsa, hozirga kelib bu ko‘rsatkich 6-9 donani tashkil qildi.