|
Mavzu: OTda xotira bilan ishlash. Operatsion tizimlarda fayl tizimi bilan ishlash
Ishdan maqsad: Kompyuterning qattiq diskini (HDD) taqsimlashni o`rganish. Fayl tizimlari farqlarini o’rganish.
Nazariy qism
HDD (Hard Disk Driver) ya`ni qattiq disk (vinchestor) ni to`g`ri taqsimlash kompyuterda ishlashda juda katta qulayliklar yaratib beradi. Qattiq diskni bo`laklarga ajratish asosan kompyuter OT dan chiqib ketganda ham foydalanuvchining kerakli ma`lumotlari saqlanib qolishi uchun zarurdir. Operatsion tizim yuklanadigan diskni operatsion tizim o`rnatilgandan keyingi xolati deyarli yarmi bo`sh xolatda yaratishimiz lozim. Sababi kompyuterda OT o`rnatilgandan keyin o`zining standart dasturlaridan boshqa hech qanaqa dastur o`rnatilmagan bo`ladi. Foydalanuvchi o`ziga kerak bo`ladigan barcha dasturlarni o`rnata boshlaydi va bu dasturlar OT o`rnatilgan diskka yuklana boshlaydi. Foydalanuvchi tomonidan yaratigan barcha kerakli fayllar, kataloglar boshqa diskda saqlanishi kerak.
Windows OT ining standart dasturi orqali disk ajratishni ko`ramiz. Buning uchun quyidagi rasmlarda ko`rsatilgan ketma-ketliklarni barajsak kifoya:
Nazorat uchun savollar:
Xotira turlari?
Xotirani boshqarish turlari?
Xotirani boshqarish dasturlari?
Xotira turlari?
Xotira turlari:
Doimiy xotira (ROM)
Tezkor xotira (RAM)
Kesh xotira
Xotira qurilmasi (RAM) - xotira modullari (DIMM), shaxsiy kompyuterlar yoki serverlar uchun.
Hard disk (HDD) - avvalgi yillarda keng tarqalgan qurilmalar. Bunday qurilmalarda ma'lumotlar disklarga yoziladi.
Solid State Drive (SSD) - keng tarqalgan qurilmalar. SSD-lar disklar bilan solishtiriladi, ammo ular noaniq tarzda ishlaydi va kattalariga nisbatan ko'p tez va qisqa vaqt davomida o'zgarishlar qilishi mumkin.
CD/DVD/Blu-Ray disklari - optik qurilmalar. Ular ma'lumotlar sonini olasiz.
Flash yaddash (USB flash disks) - avtomobil yoki laptoplar uchun to'g'ri.
Kichikli tizim xotirasi (SSD) - smartphone yoki planshet uchun.
Bulut xotirasi - internet asosida xizmat ko'rsatadigan qurilmalar, shuningdek, Google Drive, Microsoft OneDrive, Dropbox kabi platformalar hisoblanadi.
Magnit lentalar.
Qattiq diskni(vinchester, HDD), kompyuterning asosiy xotirasi deyish mumkin. Bu qurilma kompyuterga bevosita ATA yoki SATA porti orqali ulanadi. Hajmi ham xar hil bo'ladi(250 Gb, 500 Gb, 1 Tb, 2Tb,..). Hajmi qanchalik katta bo'lsa, narxi ham shunchalik qimmat hisoblanadi. Undan tashqari ma'lumotlarni o'qish va yozish tezligi ham narxiga ta'sir qiladi. Bu xotira turiga yana tashqi qattiq disklar ham kiradi. Ular USB port orqali ulanadi va kompyuterdan elektr manbai oladi. Bu turi katta hajmdagi ma'lumotlarni olib yurish uchun ishlatiladi.
Faqat o'qish uchun mo'ljallangan disklar: CD, DVD.
Faqat bir marotaba yozish uchun mo'ljallangan disklar: CD-R, DVD-R.
Bir necha marotaba yozish uchun mo'ljallangan disklar: CD-RW, DVD-RW.
Xotirani boshqarish turlari?
Xotirani boshqarish turli usullari mavjud. Quyidagi kichik ro'yxatda ularning bir nechasi keltirilgan:
Virtual xotira boshqarish - bu xotira qurilmalarini serverlar tomonidan taqsimlash, jamiyat yoki korporatsiyalar uchun mos keladi.
Ma'lumotlar ta'minoti boshqarish tizimlari (Data Management Systems)
Xavfsizlik nazorati boshqarish tizimlari (Security Management Systems) - ma'lumotlarni himoyalash uchun ishlatiladi, bu tizimlar ma'lumotlarni yuborish, taqsimlash, saqlash va o'chirish jarayonlarida xavfsizlikni ta'minlash imkonini beradi.
Bulut xizmatlari - ma'lumotlarni internet orqali saqlash va ularga mavjudlikni ta'minlash, bu tizimlar ko'p foydalanuvchilarga ega bo'lish imkonini beradi.
Disk-fragmentatsiya dasturlari - xotiradagi ma'lumotlarni tartibga solish va ularga murojat qilishni osonlashtiradi.
Xotirani boshqarish dasturlari?
Windows Disk Management — bu Microsoft Windows operatsion tizimida keltirilgan tizim boshqarish vositasi, disk xususiyatlarini, qismni aniqlash, bo'sh joy yaratish va diskni formatlash imkonini beradi.
EaseUS Partition Master — bu, xotiralarni boshqarish va ularga qismni aniqlash va taqsimlash imkonini beruvchi ochiq manba bo'lgan dastur.
Acronis Disk Director — bu, diskni boshqarish va ularga fayl tuzish imkonini beruvchi yirik va mahalliy tashkilotlar uchun mo'ljallangan dastur.
GParted — bu, avtomatik operatsiyalarni bajarish, yani, ma'lumotlarini yig'ish, nusxa olish va ko'chirish uchun foydalaniladigan ochiq manba bo'lgan dastur.
AOMEI Partition Assistant — bu dastur ma'lumotlar saqlash qurilmalari, SSD, HDD va boshqa qurilmalarni boshqarish uchun mo'ljallangan va qulay interfeysga ega.
MiniTool Partition Wizard — bu, disk qurilmasini va ma'lumotlarini boshqarish uchun dastur, to'g'ri ishlovchi interfeysi bilan foydalanuvchilarga ham o'rgatilgan.
Veritas Volume Manager — bu, katta korporatsiyalar uchun mo'ljallangan tizim, shuningdek, ma'lumotlar ta'minoti, xavfsizlik, ma'lumotlar nusxalash va tashuvchi saqlashning boshqa ko'plab imkoniyatlari bilan ham o'zlashtirish imkonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
