Mavzu: Osiyoning yangi sanoatlashgan mamlakatlari iqtisodiyotining umumiy tavsifi Reja

tabiiy resurs, aholi, tabiiy ko’payish, urbanisatsiya, aglomeratsiya, davlat

boshqaruvi, sanoat, qishloq xo’jaligi, transport tugunlari, eksport, import.

Mintaqa mamlakatlarining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi, bozor iqtisodiyoti va bozor

munosabatlari shakllanishi, xo‘jalik tarkibi va iqtisodiy o‘sish sur’atlari darajasi jihatdan:

§ iqtisodiy rivojlangan, “Kichik ajdarho” nomini olgan mamlakatlar-Indoneziya, Filippin, Tailand,

Malayziya, Singapur, Vetnam;

§ bo‘sh rivojlanayotgan Birma, Kombodja, Bruney va Sharqiy Timor mamlakatlar guruhiga

ajratiladi.

S I N G A P U R

Singapur (Singapore), Singapur Respublikasi (inglizcha Respublic of Singapore,

malaycha Repablic Singapura) – Janubi-Sharqiy Osiyodagi davlat. Singapur orol va unga tutash

mayda orollar hamda Malakka yarim orolining janubiy chekkasida joylashgan. Maydoni 640

km

2

. Aholisi 4.45 mln kishi (2002).  Poytaxti – Singapur shahri.

Davlat tuzumi. Singapur – Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdo‘stlik tarkibiga

kiruvchi respublika. Amaldagi konstitusiyasi 1963 yilda qabul qilingan (keyinchalik tuzatishlar

kiritilgan). Davlat boshlig‘i – prezident (1999 yildan Singapur Respublikasi, Natan), u

tomonidan 6 yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni parlament, ijrochi

hokimiyatni bosh vazir boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi.

Aholisining ko‘pchiligi xitoylar (76%). Malayyalar (14%), Hindiston, Bangladesh,

Pokiston, Shri Lankadan kelganlar (7%), yevropaliklar va boshqalar yashaydi. Rasmiy tillar-

xitoy, ingliz, malayya, tamil tillari. Dindorlari buddaviylik, konfusiylik, islom, hinduiylik,

xristian dinlariga e’tiqod qiladi.

Xo‘jaligi. Singapur-Janubi-Sharqiy Osiyoda iqtisodiy jihatdan eng rivojlangan davlat.

Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi 25%, transport va aloqaning ulushi 13,1;, qishloq

xo‘jalik ulushi 0,2%.

Sanoatining yetakchi tarmoqlari – aniq mashinasozlik, elektronika, elektrotexnika,

iste’mol mollari va murakkab apparatlar (shu jumladan, kosmik tadqiqotlar uchun eksportga

to‘ljallangan apparatlar) ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Chetdan keltiriladigan xom ashyo

asosida neftni qayta ishlash sanoati rivojlangan. Singapur zavodlari yiliga 50 mln tonna neftni

qayta ishlash imkoniyatiga ega. Kemasozlik, kema ta’mirlash, samolyotsozlik, metallurgiya,

kimyo, turli asbob-uskuna ishlab chiqarish, yog‘ochsozlik, qurilish materiallari, to‘qimachilik,

rezina, ko‘n-poyabzal, oziq-ovqat korxonalari bor. Hunarmandchilik rivojlangan. Yiliga 20.7

mlrd. kVt-soat elektr energiya hosil qilinadi. Asosiy sanoat markazlari-Singapur, Jurong.