Mavzu: O’simliklarda K. Raunker usulida hayotiy shakllari va klassifikasiyasi

4. Y a r i m b u t a- ch a l a b u t a- bu guruhga poyasining faqat pastki qismi yog’ochlanib, qolgan qismi har yili kuzda qurib qoladigan ko’p yillik turlar shuvoq ( Artemisia sp), izen (Kos1aprostrata (L) Schrad), isiriq (Peganum harmala L) , yantoq (Alhagi sparsifolia Shap.) kabi turlar misol bo’ladi. Bundan tashqari o’t o’simliklar ham bir qancha guruhlarga ajratiladi. Misol uchun quyidagicha:

• 4. Y a r i m b u t a- ch a l a b u t a- bu guruhga poyasining faqat pastki qismi yog’ochlanib, qolgan qismi har yili kuzda qurib qoladigan ko’p yillik turlar shuvoq ( Artemisia sp), izen (Kos1aprostrata (L) Schrad), isiriq (Peganum harmala L) , yantoq (Alhagi sparsifolia Shap.) kabi turlar misol bo’ladi. Bundan tashqari o’t o’simliklar ham bir qancha guruhlarga ajratiladi. Misol uchun quyidagicha:

a) p o l i k a r p t u r l a r- hayotida bir necha ma meva beradigan asosan ko’p yillik o’simlik turlari.

• a) p o l i k a r p t u r l a r- hayotida bir necha ma meva beradigan asosan ko’p yillik o’simlik turlari.
• b) m o n o k a r p turlar- ko’pincha qurg’oqchil mintaqalarda tarqalib bir necha yil, hatto 10-15 yil umr ko’rib, bir marta gullab urug’ va meva beradigan o’simliklardir. Bularga kovrak ( Ferula) ning bazi bir turi, astra va karamdosh ( ) larning bazi bir turlari misol bo’ladi.
• rtalab gullaydi, urug’ va

O’simliklarning ekologik guruhlari va hayotiy shakllari

• O’simliklarning ekologik guruhlari va hayotiy shakllari
• O’simliklarning hayotiy shakli yoki biomorfi (yunon. bios - hayot, morfo - shakl) deganda o’simliklarning ontogenez davrida aniq ekologik sharoitga moslashib shakllangan o’ziga xos tashqi qiyofasi tushuniladi. Gabitus birinchi nabdatda o’simliklarni er ustki va er ostki kabi vegetativ organlarning o’ziga xos o’sish xususiyatlariga bog’liq.

• O’simliklarni namlikka bo’lgan munosabatiga ko’ra quyidagi guruhlarga bo’linadi.
• 1) Kserofitlar (kseros - quruq; fiton - o’simlik) - tuproq va havoda doimiy yoki vaqtinchalik suv tanqisligiga moslashgan o’simliklar.
• 2) Mezofitlar (mezos - o’rtacha) namlik etarli bo’lgan joylarda o’sadigan o’simliklar.
• 3) Gigrofitlar (gigra - nam) tuproqda havo namligiga nisbatan ko’proq nam bo’lgan erlarda o’sadigan o’simliklar.
• 4) Gidrofitlar (gidra-suv) suv muhitiga moslashgan o’simliklar. Bu o’simliklar suvga yarim botib yashaydilar.
• 5) Gidatofitlar – butunlayiga suvga botib yashovchi o’simliklar. Gidatofitlarga elodeya, vallisneriya, suv ayiqtavonlari kabi o’simliklar kiradi. Bu o’simliklarning ba’zilarining ildizlari xovuzlarning tubidagi loylarda yopishib o’sadi, ba’zilari suvda suzib yuradi. Faqat gullash vaqtida to’pgullari suv yuzasiga chiqad