Mavzu: nutq va muloqot reja: 1 Til va nutq faoliyati haqida tushuncha

Shaxs muomala jarayonida (tranzakt psixologiya)

• Shaxs muomala jarayonida (tranzakt psixologiya)
• Keyingi yillarda psixologiya fanida va hayotda kishilar orasidagi muomala jarayonini o’rganish va boshqarishga qiziqish ko’paymoqda. Ko’pchilik psixologik tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, agar kishi o’zining xulq atvori va boshqalar bilan muomalasi ostida yotgan qonuniyatlar va tamoyillarni bilsa u hayotga munosabatini, boshqalarga bo’lgan munosabatini keskin o’zgartirish imkoniyatiga ega bo’ladi. «Muomala» psixologik kategoriya sifatida juda ko’p o’rganilgan bo’lishiga qaramay, uni o’rganish davom etmoqda. Bu muomalaning muhimligi va ko’p qirraliligi bilan tushuntiriladi.

	Ota-onaKatta kishiBola	Katta kishi	Bola
Ishlatadigan ibora va so’zlar	Hamma biladiki……. Sen hech qachon……….. Sen doimo………….. Hayronman…………	Qanday? Nima? Qaerda? Nima uchun? ehtimol……….. Bo’lishi mumkin……	Men sizdan xafa….!Juda ajoyib, zo’r!Qoyil! Dahshat!Rasvo!
Intonatsiyasi	Ayblovchi, go’yoki kechiruvchi, tanqidiy, ogohlantiruvchi	Reallik bilan bog’liq	Juda hissiy
Holati	Yuqoridan keluvchi, Doimo u haq, u doimo o’zini to’g’ri tuta-digandek	Diqqat bilan eshi-tishga, so’rab-surishti- rishga tayyordek	Biroz beso’naqay, o’yinqaroqroq, ezilgan, azobga qolgan
Mimikasi	Qoshlari chimirilgan, qovoqlari uyulgan, norozilik, qayg’urish	Diqqat-e’tiborlilik, teran fikrlilik	Hayratlanish, qoyil qolish, ezilish
Gavda holati	Qo’llar belda, ko’rsatgich barmoq ochiq, qo’llar ko’krakda qovushgan	Hamsuhbatga engashgan, unga diqqat bilan qaragan	Spontan harakatchan-lik (mushtumini tugadi, barmoqlarini ezadi, tugmasini «o’ynaydi»

E.Bern har bir muomalada ishtirok qilayotgan kishining hatti-harakatini, pozitsiyasini yuqoridagilardan kelib chiqib baholashni taklif qiladi.

• E.Bern har bir muomalada ishtirok qilayotgan kishining hatti-harakatini, pozitsiyasini yuqoridagilardan kelib chiqib baholashni taklif qiladi.