Mavzu: nutq nuqsonlarini aniqlash va tekshirish

Me’yorli motorika

• 
  harakatlarning statik muvofiqlashuvi shakllangan: topshiriq bo’yicha yoki erkin ravishda kerakli holatni aniq belgilay oladi;
  
• 
  harakatlarinng dinamik muvofiqlashuvi shakllangan:
  

harakatlar aniq, ishonch bilan bajariladi, motor faolligining turli xil ko’rinishlari bilan o’zaro bog’langan (yugurish, sakrash, chapak chalishda);

• 
  qo’l barmoqlari va mayda qo’l harakatlari to’la shakllangan: yuz ishoralari ifodali va emotsional.
  

Motor harakatlari buzilishlariga quyidagilar kiradi:

• 
  harakatning haddan tashqari faolligi, qo’zg’aluvchanlik va muvofiqlashmagan harakatlarning bo’lishi;
  
• 
  motor zo’riqishi, harakatlarning cheklanganligi va muvofiqlashmagan harakatlar, harakatlarning besunaqay va sustligi;
  
• 
  yuzdagi samimiylikning bir oz yoki yaqqol ifodalanganligi, panja barmoqlari va mayda qo’l harakatlarining yetarli rivojlanmaganligi.
  

4. Artikulyatsion apparatni tekshirish metodikasiga asosan tovushlar talaffuzidagi kamchiliklarning sababi bo’lgan artikulyatsion a’zolar tuzilishida yaqqol ifodalangan tuzilishda quyidagilarga e’tibor beriladi:

Lab:(qalin, yupqa, yuqori labning kalta bo’lishi, labdagi yoriqliklar);

Til:(makroglossiya, tilning ingichka bo’lishi, til tagidagi yuganchaning kalta bo’lishi);

Jag’: (progeniya, prognatiya);

Tishlar: (yo’q bo’lishi, orasi ochiq bo’lishi, yon ochiq tishlar);

Qattiq tanglay: (baland, yassi, tor va yoriqlar bo’lishi);

YUmshoq tanglay: (kalta, ikkiga bo’lingan, yo’q bo’lishi);

Artikulyatsion apparat tuzilishini baholash me’yori:

• 
  artikulyatsion apparatning me’yorda bo’lishi;
  
• 
  artikulyatsion apparat tuzilishida kamchiliklar, buzilishlarning bo’lishi.
  

So’ngra artikulyatsion apparat harakatchanligi tekshiriladi.

Bunda lab, pastki jag’, til, yumshoq tanglay mashqlaridan foydalaniladi.

Masalan, lab mashqlari: kulgi holatiga keltirish - tinch holat; oldingi chuchchaytirish - tinch holat; kulgi holatiga keltirish, oldinga chuchchaytirish - tinch holat.

Pastki jag’ uchun mashqlar: og’izni katta ochish, og’izni ochiq holda bir, ikki (6 sekundgacha) ushlab turish - og’izni yopish; og’izni katta ochish, pastki jag’ni o’ng va chap tomonga harakatlantirish - tinch holat.