Mavzu: nutq nuqsonlarini aniqlash va tekshirish


Lug’at boyligi holatini o’rganish



Download 26,67 Kb.
bet13/16
Sana12.01.2022
Hajmi26,67 Kb.
#335516
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
2 5208926316430103753

Lug’at boyligi holatini o’rganish

Suhbat vaqtida bolalar nutqini kuzatish bola lug’ati boyligi haqida ma’lum tasavvurlarni beradi. Lekin nutq kamchiliklarini mufassal aniqlash uchun bolaning maqsadga qaratilgan lug’at boyligi darajasini belgilab olish zarur.

Lug’at boyligini tekshirish uchun maxsus usullar qo’llaniladi: narsalarni nomlash, narsalarni tasvirlanishiga ko’ra nomlash, narsalar nomini umumlashtirish va boshqalar.

Bolaga narsalar yoki narsalar tasvirlangan rasmlar, ularning harakati, sifati va belgilarini taklif etiladi. Narsa va rasmlar mavzular bo’yicha tanlanadi: o’yinchoqlar, idish-tovoqlar, uy jihozlari, kiyimlar, oyoq kiyimlari, odamning tana qismlari, uy hayvonlari va yovvoyi hayvonlar, o’simliklar, odamlar kasbi, yil fasllari.

Bolaga yana quyidagi vazifalar taklif etiladi:


  • rasmlar bo’yicha va ko’rsatilgan ish harakatini nomlash;

  • «Bola nima qilyapti?» - bola ish harakatini nomlash bilan savolga javob berishi kerak. «Men nima kilyapman?» - ish harakati amalda namoyish etiladi;

  • narsalarni nomlash. Bola nomlashi kerak bo’lgan narsalar yoki ularning harakati, sifat belgilari tasvirlangan narsalar rasmi ko’rsatiladi. Bunda logoped bolaga savollar orqali murojaat etadi: «Bu nima?», «Bu kim?», «Nima qilyapti?», «Qanday?», «Kimniki?»;

  • tasvirlanganiga ko’ra narsalarni nomlash: «Qaysi hayvon sut beradi?», «Nima bilan yozamiz?» va boshqalar;

  • umumlashtiruvchi so’zlarni ajratish: bir qator narsalarni yoki narsalarga oid rasmlarni bitta umumiy so’z bilan nomlash. Masalan: olma, anor, uzum, behi, shaftoli, anjir, limon, yoki ularning rasmlari ko’rsatiladi va savol beriladi: «Bu ko’rsatilgan narsalarni bir so’z bilan qanday nomlaymiz?» bunda imkoni boricha turli bo’g’inli so’zlar talaffuzi tekshiriladi: parafaziya, perseveratsiya, eliziya, kontaminatsiyaning bor yoki yo’qligi belgilanadi.

  • rasmlardan foydalangan holda ularni harakati bilan nomlash taklif etiladi. Bolaga rasmlarni ko’rish taklif etiladi, bunda bola ramsdagi narsa qanday harakat qila olishini aytib berishi lozim (tayyora uchayapti, qaldirg’och uchayapti, qo’g’irchoq o’tiribdi, bola yuguryapti, qiz so’zyapti). Quyidagi savol bilan bolaga murojaat etish mumkin: «Bola nima qilayapti?» va hokazo.

  • Narsaning belgisini aniqlash. Osmon qanday? - (havo rang), palto kimniki? - (onamniki).

  • Ma’nodosh so’zlar va antonimlarni tanlash: issiq-sovuq, shirin-achchiq, baland-past, yo’g’on-ingichka.

  • Bir o’zakli so’zlarni bilish (bog’cha, bog’, bog’bon).

  • Otlardan sifat hosil qilish: «Stol yog’ochdan kilingan». Qanday stol? (yog’ochli); «Mashina temirdan qilingan. Qanday mashina? (temirli); «Guruchli taom». Qanday taom? (guruchli).


Download 26,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish