Mavzu: Nerv- muskul preparatini tayyorlash. Reja

                     Qo’zg’alish. quzg’aluvchayalik. Ta`sirlanish tushunchalari. 

Qo’zg’aluvchanlik barcha to’kimalarga xos xususiyatdir.To’qimani ko’zg’atish uchun 

ma`lum ta`sirlovchi bo’lishi shart, shundagina to’kimada moddalar almashinuvi sodir bo’lib, 

tirik organizm ta`sirga qo’zg’alish bilan javob beradi.Muskul to’qimasi qo’zgalganda 

qisqaradi, bez to’kimasi qo’zgalsa sekret yoki shira ajraladi. To’qimani qo’zg’atuvchi 

ta`sirlovchilar fizik, ximyaviy, mexanik, elektirik, biologik va boshqa turlarga 

bo’linadi.Ta`sirlovchi 

kelib chiqishiga

, organ yoki to’qimaga ta`sir ko’rsatilishiga qarab 

adekvat va noadekvat ta`sirlovchilarga bo’linadi. Muayyan to’qima! hujayra, organ, uchun 

xos bo’lgan ta`sirlovchi adekvat ta`sirlovchi deb ataladi. Masalan, ko’zning adekvat 

ta`sirlovchisi yoruglik, muskulniki nerv tolasidan keladigan impuls hisoblanadi. Muayyan 

organ, to’kima uchun xos bo’lmagan. tasirlovchilar noadekvat ta`sirlovchi deb ataladi. 

Masalan, muskul to’qimasi nervdan kelayotgan impulsdan tashqari. Elektir toki, tuz, kislota 

ta`sirida ham qisqarishi mumkin. Bular noadekvat ta`sirlovchilardir.