Mavzu: “Nazariy mexanika” faniga kirish. Mashg’ulotining ta’lim texnologiyasining modeli

3 – aksioma. ( parallelogramm aksiomasi)

• 3 – aksioma. ( parallelogramm aksiomasi)
• Jismning biror nuqtasiga qo’yilgan, bir to’g’ri chiziqda yotmagan ikki kuchning teng ta’sir etuchisi miqdor va yo’nalishi jihatidan shu kuchlarga qurilgan parallelogrammning kuchlar qo’yilgannuqtadan o’tuvchi diagonali bilan ifodalanadi.

4- aksioma. (Nyutonning uchinchi qonuni)

• 4- aksioma. (Nyutonning uchinchi qonuni)
• Ikkita jism bir – biriga miqdor jihatdan teng va bir to’g’ri chiziq bo’ylab qarama – qarshi tomonga yo’nalgan kuchlar bilan o’zaro,ta’sir etadi.

• 5- aksioma. (Qotish prinsipi)
• Agar deformatsiyalanadigan jism muvozanat holatida absolyut qattiq jismga aylansa, uning muvozanati o’zgarmaydi.

• 6 – aksioma. (Bog’lanishdan bo’shatish prinsipi)
• Bog’lanishlarning berilgan jismga ta’sirini reaksiya kuchi bilan almashtirib, har qanday bog’lanishdagi jismni erkin jism deb qarash mumkin.

Bog’lanish – Berilgan jisvning ko’chishini cheklovchi jism.

• Bog’lanish – Berilgan jisvning ko’chishini cheklovchi jism.
• Bog’lanishdagi jism - Berilgan jismning ko’chishi voshqa jismlam bilan cheklanganligi.
• Reaksiya kuchi - Bog’lanishning jismga ko’rsatadigan ta’siri.
• Erkin jism – Harakati bog’lanishlar bilan cheklanmagan jism.

• Bog’lanish turlari

• Ip, zanjir va qayish
• lar vositasidagi
• bog’lanishlar

• Silliq sirt vositasida
• bog’lanishlar

• Sharnirli bog’lanishlar

Ta’sir chiziqlari bir nuqtada uchrashadigan kuchlar sistemasiga kesishuvchi kuchlar sistemasi deyiladi.

• Ta’sir chiziqlari bir nuqtada uchrashadigan kuchlar sistemasiga kesishuvchi kuchlar sistemasi deyiladi.

• Bir nuqtada kesishuvchi kuchlarni qo’shish.

• Geometrik usulda

• Analitik usulda

• Uchburchak
• usuli

• Parallelogramm
• usuli

• Kuchni uning koordinata
• o’qlaridagi proeksiyalari
• va qo’yilgan nuqtasining
• koordinatalari orqali
• topish usuliga

• Kesishuvchi kuchlar sistemasining teng ta’sir etuvchisi tashkil etuvchi kuchlarning geometrik yig’indisiga teng va shu kuchlar ta’sir chiziqlarining kesishgan nuqtasiga qo’yilgan bo’ladi.