Mavzu: Muzliklarning geologik faoliyati



Download 4,37 Mb.
bet1/6
Sana01.07.2022
Hajmi4,37 Mb.
#725818
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Muzliklarning geologik faoliyati


MAVZU: Muzliklarning geologik faoliyati
Muzliklarning asosiy qismi kristallangan suvdan (muzdan) va qolgan qismi firn (zichlangan yarim muz qolidagi qor uyumi)-dan iborat, hajmi katta, qor chegarasining yuqori qismida joy-lashgan, atmosfera yog‘ingarchiligidan hosil bo‘lgan va uzok vaqt davomida erib ketmay harakatsnz yoki harakatda bo‘lgan jism massasidir, Antarktidadagi doimiy muzliklarning ko‘pchiligi harakatsizdir.1

49-Rasm. Muzning geologik ishi.

Tog‘li o‘lkalardagi muzliklar ob-havo o‘zgarishi-ga qarab harakatlanadi. Muz qoplamlari harakatga kelgandagi-na (surilsa, cho‘zilsa, uzilsa va ag‘darilsa) ular aniq geologik yashlarni bajara oladi, Iqlimi sovuq bo‘lgan viloyatlarda yil bo‘yi yoqqan qorni eritmoqqa quyosh nurining issiqliq kuchi yetma-gani uchun qutb taraflarda va baland tog‘lar ustida muzlik hosil bo‘ladi, R. Blekning ma’lumotiga ko‘ra yer shari kuruk-lik qismining taxminan 24% i muz qoplamlardan iborat, ya’ni quruqlikning 35 mln. km2 maydonini muzlik ishg‘ol qilgan. Jumladan, Chiimoliy yarim sharda --22 mln. km2, janubiy yarim sharda e^a - - 13 mln. km^ maydon muzlik bilan band. MDH-ning 10,7 g‘mln. km2 kattalikdagi maydoni yoki maydonining 48% i muzlnklar bilan qoplangan. Muzlik zonalar faqat yer po‘stining ustki qatlamidagina emas, balki (14-rasm) uning ostki qismida %am keng tarqalgan. Masalan, Tiksi ko‘rfazi ray-ovida 650—700 q chuqurlikkacha muz qatlami davom etganligi •bo‘rg‘ulash quduqlari yordamida aniqlangan. Chuqurlikdagi mak-simal muzlik qatla^li (1450 m) Marxa daryosining chap irmog‘i Vilyuy (Yo'qutiston) ''nohiyasida aniqlangan.



50-Rasm. Tog’ muzligi.
O‘rta Osiyo tog‘laridagi muzliklar maydoni S. V. Qolesnik ma’lumotiga ko‘ra 11000 km2 dir. Pomirdagi Fedchenko muzligi-ning uzunligi 77 km, Tyanshandagi Inilchek muzligi 80 km, Za-•rafshon -- 24,7 km. Oltoy tog‘laridagi hozirgi muzlikning may-doni 454 km2, dengiz sathidan 2300—2400 m dan 3500 m gacha ba-landlikda joylashgan. Kavkaz tog‘laridagi muzliklar maydoni 1967 km2, 270 ta vodiy muzligi, 1112 ta osilma muzligi bor. Shveysariyadagi Grindervald muzligi 1150 m balandlikkacha cho‘zilib tushgan, lekin bu muzliklarning asosiy joyi Shveysariya Alp tog‘ining 2400 m balandligida,.
Muzlarking harakati. Muzlik xam ayrim plastik moddalar kabi oqadi, ham bo‘yiga, ham eniga cho‘zilaveradi. Muzlikning siljish tezligi biror-bir nuqtada deyarli doimiydir va fasl-larga qarab o‘zgarmas ekan. Muz kristallana borgan sari hara-katga kelaveradi, kengayishning, cho‘zilishning o‘zi uning hara-katidir. Muzliqlar harakatining absolyut tezligi soatiga 25 mm dan 1,25 m gacha boradi.

Download 4,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish