Mavzu: Mutaxasislik fanlarini o’qitishning didaktik tamoyillari va ularga rioya qilish metodikasi mundarija

«Blits-so‘rov» metodi. Blits-so‘rov (inglizcha «blits» — tezkor, bir zumda) metodi berilgan savollarga qisqa, aniq va lo'nda javob qaytarilishini taqazo etadigan metod sanaladi. Unga ko‘ra o'qituvchi o'rganilgan mavzu, muayyan tarkibiy qismlar mohivatining ochib berilishini talab etadigan savollarni ishlab chiqadi va o'quvchilarning e ’tiborlariga havola etadi. O'quvchilar berilgan savolga qisqa m uddatda, lo'nda va aniq javob qaytara olishlari lozim. Guruh yoki juftlikda ishlashda bir nafar o'quvchi berilgan savolga javob qaytaradi, uning sheriklari yoki guruhdoshlari javobni to'ldirishlari mumkin. Biroq, fikrlar takrorlanmasligi lozim. Metodni qollashda mavzuga doir tayanch tushunchalar, asosiy g'oyalarning mohiyati talabalar tomonidan og'zaki, yozma yoki tasvir (jadval, diagramma) tarzida yoritilishi mumkin.
«Т-jadvah texnologiyasi. Bu texnologiyada o'rganilayotgan mavzu yoki masalaning muayyan jihatini yoritish maqsadida bir necha asosiy belgi, tayanch tushunchalarning mazmuni ularni bir-biri bilan o'zaro solishtirish, qiyoslash asosida ochib beriladi. Ko'p hollarda mazkur texnologiya mavzu asosini tashkil etuvchi bir necha holatlarning afzalliklari yoki kamchiliklarini, samaradorlik va samarasizlik darajasini, bugungi kun va istiqbol uchun ahamiyatini taqqoslash maqsadida qo'llaniladi.

III. Xulosa
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi farmoni yurtimizda istiqlol yillarida birinchi Prezidentimiz rahnamoligida olib borilgan islohotlar samaradorligini yanada oshirish, davlat va jamiyatning har tomonlama jadal rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish, mamlakatimizni modernizatsiya qilish hamda hayotning barcha sohalarini liberallashtirish bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlardagi vazifalarni amalga oshirish maqsadini ko‘zda tutadi. Harakatlar strategiyasi davlat va jamiyat hayotining barcha jabhalarini qamrab olgan bo‘lib, unda ta’lim va fan sohasini rivojlantirish masalalari ham nazardan chetda qolmagan.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoevning 2020 yil 24-yanvardagi Oliy Majlisga qilgan Murajaatnomasida keltirilgan 2020 yil va undan keyingi yillarda mamlakat iqtisodiyotini yanada jadallashtirishda qator sohalar: kimyo, neft va gaz, energetika, qurilish materiallari, zargarlik sanoatini xomashyo bilan tahminlash va tubdan rivojlantirish vazifalar belgilab berildi. Bunday ulkan vazifani amalga oshirishda ta’lim, fan va iqsodiyot sohalari integratsiyalasuvini ta’minlash hozirgi kunning dolzarb vazifalaridan biridir. Buning uchun avvalo Oliy ta’lim muassalarida o`qitishning ilg`or texnologiyalaridan foydalanish asosida ta’lim sifati va samaradorligini oshirish lozim.
Men ushbu mavzuni o’rganish va tahlil qilish jarayonida quyidagi xulosalarga keldim.

• 
  Maktabda tarbiya bilan chambarchas bog’liq ta`lim jarayonini tashkil etishga asos buladigan etakchi qoidalar didaktik printsiplar xisoblanadi. Didaktik printsiplarga ta`lim va tarbiyalning birligi, ilimiylik, nazariya bilan amaliyotning bog’liqligi, izchillik va sistemalilik, kursatmalilik, onglilik va aktivlilik kabilar kiradi.
  
• 
  Didaktik printsiplar o‘zaro bog’liqdir. Shu sababli xar bir konkret mashg’ulotni utkazishda bir yula kator didaktik printsiplarning talablarini xisobga olish va ularni kompleks amalga oshishi uchun sharoit yaratish kerak. Masalan, ta`limda ilimiylik printsipini ta`minlash bilan ukuvchilarning onglilik va aktivligiga ason erishish mumkin va aksincha, agar ukuvchilar ta`limga nisbatan ongli va aktiv munasabatta bulsalar, ta`limning ilimiylik saviyasini ta`minlash oson buladi.
  
• 
  Agar ta`limda kursatmalilik amalga oshirilsa, nazariyaning amaliyot bilan bog’liqligi printsipi xam amalga oshadi. Va aksincha, agar nazariyani urganish amaliyot bilan uzviy bog’liq olib borilsa, ta`limda kursatmalilikni ta`minlash uchun sharoitlar yaratiladi. Xamma ukuv predmetlari uchun didaktik printsiplar umumiydir, ammo xar bir konkret xolda ularni kullash uz xususiyatlariga ega.