O’tgan zamon fe’li
389-mashq. O’qing. Fe’llarni topib, o’zak va qo’shimchalarga ajrating. Fe’llardan anglashilgan harakat qachon bajarilgan?
Beysbol Amerikada juda taraqqiy etgan. U sportning bir turi. 1999-yili O’zbekistonda beysbol federatsiyasi tuzildi. O’zbekiston jahon va Osiyo federatsiyasiga a’zo bo’ldi. Beysbolchilarimiz 2001-yil xalqaro maydonga chiqishdi. Ular 2001-yil Indoneziyaning Jakarta shahrida o’tkazilgan beysbolchilar musobaqasida qatnashdilar.
Toshkent shahrining Rohat ko’li bo’yida beysbolchilar shaharchasi qurilgan. („Gulxan”dan)
Fe’llardagi –di, -gan qo’shimchalari qanday ma’noni bildiryapti?
O’tgan zamon fe’li nutq so’zlanib turgan paytdan oldin bajarilgan (yoki bajarilmagan) harakatni bildiradi. –di, -gan — o’tgan zamon qo’shimchalaridir.
390- mashq. Matnni o’qing va ko’chiring. Fe’llarni aniqlab, qavs ichida zamonini ko’rsating.
Dilnozaning uyiga Sarvi xola chiqdi. Dilnoza Sarvi xolaga odob bilan salom berdi. U darrov ichkaridan ko’rpacha olib chiqdi.
Dilnoza tezda dasturxon yozdi. Noz-ne’matlarni kel-tirdi. Sarvi xola ko’p o’tirmadi, lekin Dilnozani maqtadi.
(Nasiba Ziyovuddinovadan)
Matnda qaysi fe’lning aytilishi bilan yozilishi mos kelmaydi?
V.Uyga vazifa:
391-mashq. She’rni yoddan yozing. So’roqlar yordamida fe’llarni topib, zamonini ko’rsating.
Kuldi lolaqizg’aldoq,
Bahor keldi-yo.
Yashnab ketdi hamma yoq,
Qirlar kuldi-yo.
Safo Ochil
Gapning bosh bo’laklari tagiga chizing. Bosh bo’laklardan tuzilgan gaplarga ikkinchi darajali bo’laklar qo’shib yozing.
Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimini baholash.
07.04.2017 139- dars
Mavzu: O’tgan zamon fe’li. 392-395- mashqlar.
Darsning maqsadi: a) o'quvchilarning o'tgan zamon fe'li haqidagi bilimlarini kengaytirish. O'tgan zamon fe'li hosil qiluvchi -gan (-kan, -qan) qo'shimchalarining yozilishi haqida ma'lumot berish; b) o'quvchilarda mehr-oqibat tuyg'ularini tarbiyalash. O'tgan zamonni hosil qiluvchi -gan (-kan, -qan) qo'shimchalarining imlosini o'zlashtirish, o'tgan zamon fe'llari haqidagi bilimlarini kengaytirish. Berilgan mavzu yuzasidan bog'lanishli nutq tuza olish.
Darsning turi: yangi bilim beruvchi.
Darsning metodi: kuzatuv-ko'rgazmalilik.
Darsning jihozi: turli narsa rasmlari.
Darsning borishi:
1. O'rganilgan mavzuni eslatish-takrorlash maqsadida mustaqil ish beriladi. Sinf o'quvchilari uch guruhga ajratilib, har bir guruhga alohida topshiriq beriladi.
1- guruh.
Qavs ichida berilgan fe'llarni o'tgan zamonda qo'llab gapni yozing.
1. Yig'ilishimizjuda qiziq (o'tmoq).
2.Xurshid o'zi yozgan she'rni (o'qimoq).
2- guruh.
Nuqtalar o'rniga mos fe'llar qo'yib gapni yozing.
1. Men kecha Umid bilan Ulug'bek bog'iga ....
2. Biz u yerda qayiqda ....
3- guruh.
Berilgan fe'llarni o'tgan zamonda qo'llab gap tuzing.
jo'nayman, sevinmoq.
2. Har bir guruhdan 5—6 o'quvchiga yozgan gaplari o'qitilib, quyidagi savollar asosida suhbat o'tkaziladi.
1. Yozgan gapingizdagi fe'lni ayting. Nega bu so'zni fe'l deb o'ylaymiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |