Mavzu; Musiqa madaniyat darslarida yuqori sinf o'quvchilarini jaxon musiqa madaniyat medodlarini o'rgatish

Musiqa savodi

Musiqa savodi bo’yicha ma’lum hajmda bilim berish nota bilan kuylash malakalarini hosil qilishga ham alohida e’tibor beriladi. Tuvush qator bosqichlarining baland – pastligi, nota chiziqlariga joylashuvi, pauzalarning uzun qisqaligi, o’lchov, major va minor ladlari, dinamik tuslari kabi musiqaning nazariy elementlari bilan tanishadilar.

Musiqa savodida berilayotgan tovushlarning tabiiy jarangi bilan bog’lab borish muhim ahamiyatga ega. Bosqichlarning aniq balandligi va notalarning cho’zimini his etishda, kuylash malakasini takomillashtirishda nota bilan kuylashga alohida e’tibor beriladi. Kuy va qo’shiqlarning musiqiy matnini solfedjio qilib ayta olishga, oddiy tahlil qila bilishga o’rgatish orqali o’quvchilarga musiqaning oddiy to’zilishi haqidagi tushunchalar singdiriladi va ular bora-bora oddiy ohangni nota bilan kuylab bera olish darajasiga erishishadi. Musiqa taassurotini boyitish, tasavvo’rini kengaytirish, tinglash qobiliyatini o’stirish va musiqiy didini tarbiyalashda, musiqa tinglash faoliyati juda katta ro’l o’ynaydi.

Bu faoliyatda tinglovchilar magnitafonda, televizorda yoki birorta musiqachini ijrosida birorta asarni namunali ijrosini tinglaydi. Xor orkestr, ansambl va yakka ovozlar ya’ni solistlar ijrosida turli janrdagi klassik janrlar bilan tanishishadi, san’atning katta dargoxlariga qadam tashlashadi. Musiqaning san’at sifatida tasavvurlash qudratini, tabiat va hayot go’zalligini, boqiylik va hatti harakatlarida qaytarilmas, ko’z ilg’amas qirralarini musiqiy ohangdagi rang-barang bo’yoqlarida idrok qilib chuqurroq his etadilar. Kuylar o’quvchilarning xotirasida chuqur o’rnashib qolishi uchun bu kuylarning ohanglarini o’quvchilar bilan kuylanadi. Ayniqsa asar musiqa asbobi ijrosida tinglanib so’ng kuylab ko’rish orqali qayta mustahkamlanadi. Kuylarni tinglash bilan o’quvchilar musiqaning turli janrlari - marsh qo’shiq va raqs haqida batafsil tushunchaga ega bo’lishadi.

Xor ansambl, yakkaxon to’garaklar tashkil topgan bo’lsa, musiqaga bo’lgan havas va ishtiyoq yanada oshadi. Kechalar, turli bayramlar, tantana va tadbirlar o’stirib kelayotgan san’atkorlarni estetik tarbiyalash juda katta ahamiyatga ega. Bunday tadbirlar ota-onalar bilan bamaslaxat ish olib borilsa yanada esda qolarli va qiziqarli bo’ladi, va ota-onalarni hamkorligida bo’lsa, maqsadga muvofiq bo’ladi.