Mavzu: moliyaviy natijalar hisobi reja: Kirish. Asosiy qism

6.
 
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarga quyidagilar kiradi: 
- O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanganhisob stavkalari 
darajasida va ulardan ortiqcha olingan qisqa muddatlihamda uzoq muddatli kreditlar 
bo‘yicha, shu jumladan to‘lov muddatio‘tgan va uzaytirilgan ssudalar bo‘yicha to‘lovlar; 
- Mulkni uzoq muddatli ijaraga olish (lizing) bo‘yicha foizlamito‘lash xarajatlar; 
- Chet el valyutasi bilan muomalalar bo‘yicha salbiy kurstafovutlaridan zararlar; 
- Sarflangan (qimmatli qog‘ozlarga, shu’ba korxonalarga vahokazolarga) mablagiami qayta 
baholashdan ko‘rilgan zararlar; 
- 0 ‘z qimmatli qog‘ozlarini chiqarish va tarqatish bilan bog‘liqxarajatlar; 

---

- Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar, shu jumladansalbiy diskont. 
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlami hisobda aks ettirish uchunquyidagi hisobvaraqlar 
ochilgan: 
9610-“Foizlar ko‘rinishidagi xarajatlar”; 
9620-“Valyutalar kurslari farqidan zararlar”; 
9630-“Qimmatli qog‘ozlami chiqarish va tarqatish bo‘yichaxarajatlar” 
9690-“Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar”. 
Ushbu hisobvaraqlar tranzit boiib, aktiv hisobvaraq xarakterigaega. Ulaming debet 
aylanmalari sodir boigan moliyaviy xarajatlami,kredit aylanmasi esa ulaming hisobdan 
chiqarilishini ko‘rsatadi. 
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar hisobi “Asosiy xo‘jalikfaoliyatidan olinadigan 
daromadlar” nomli 2-son BHMS, “Lizinghisobi” nomli 6-son BHMS, “Moliyaviy 
investitsiyalar hisobi” nomli12-son BHMSlar bilan tartibga solinadi. 
7.
 
Favqulodda foyda moddalari - bu ko‘zda tutilmagan, tasodifiytusga ega boigan, hodisa 
yoki xo‘jalik yurituvchi subyektning odatdagifaoliyat doirasidan chetga chiqadigan tusdagi 
muomalalar natijasidapaydoboiadiganvaolinishikutilmaganfoydadir.Bungadaromadlaming 
favqulodda moddalari yoki asosiy faoliyatdan olinganboshqa daromadlar boiim ida aks 
ettirilishi kerak boigan o‘tgandavrlardagi foyda kirmaydi. 
Favqulodda zararlar - bu xo‘jalik yurituvchi subyektlamingodatdagi faoliyatidan chetga 
chiquvchi hodisalar yoki muomalalarnatijasida vujudga keladigan va ro‘y berishi kutilmagan 
odatdan tashqarixarajatlardir. Bunga favqulodda va davr xarajatlari tarkibida aksettirilishi 
kerak boigan o‘tgan davr xarajatlari kirmaydi. 
U yoki bu moddaning favqulodda foyda va zararlar sifatida aksettirilishi uchun u quyidagi 
mezonlarga javob berishi kerak: 
- korxonaning odatdagi xo‘jalik faoliyatiga xos emaslik; 
- bir necha yil mobaynida takrorlanmasligi kerak; 

---

-boshqaruv xodimi tomonidan qabul qilinadigan qarorlarga bog‘liqemaslik. 
Favqulodda foyda va zararlar quyidagi hisobvaraqlarda aksettiriladi: 
9710-“Favqulodda foyda” 
9720-“Favqulodda zarar”. 
Ushbu hisobvaraqlar tranzit bo‘lib, 9710-hisobvaraq-passiv, 9720-hisobvaraq-aktiv 
xarakterga ega.