Mavzu: molekulyar lyumenesensiya. Reja: Lyuminessent analiz. Lyuminessensiyaning hosil bo‘lishi va uning sinflanishi

3. Lyovshinning ko‘zgu simmetriyasi qoidasi.

V.L. Lyovshin 1931 yilda o‘zi kuzatgan hodisani quyidagicha tavsifladi: Agarda lyuminessensiyani va nur yutish spektrini koordinatada chizilsa, unda lyuminessensiya va nur yutilish spektrlari chastotalar kesishgan nuqtadan perpendikulyar chiziqqa nisbatan simmetrik xolda bo‘ladi.

Rasm 16. Rodamin 6J eritmasining yutilishi va fluoressensiya spektrlarida ko‘zgu simmetriyasi.
Ko‘zgu simmetriyasi qoidasi yutilish va lyuminessensiya spektrining biri bo‘lsa, ikkinchisining grafigini tuzishga imkon beradi.
YUtilish va nurlanish spektrlarining ko‘zgu simmetriyasi faqat murakkab molekulalar uchun mavjud bo‘lib, oddiy molekulalarda kuzatilmaydi. Bu qoidadan foydalanib, elektronning o‘tish chastotasini topish mumkin ( ₀ni topish qiyin bo‘lgan hollarda).
Ko‘zgu simmetriyasining hosil bo‘lishi molekulaning qo‘zg‘algan va asosiy holatdagi spektrlarining o‘xshashligi molekulalararo ta’sirlanish kuchlarining o‘zgarmasligini ko‘rsatadi. YUtilish spektri ko‘pincha ulьtrabinafsha yoki ko‘rinuvchan nurning boshlang‘ich qismida bo‘ladi.
Antistoks sohasida Stoks qoidasi to‘g‘ri kelmaydi, chunki _yu_l _yu_l.