Mavzu: Mirtemining “Onaginam” “Betobligimda” “Toshbu” she’rlarini o’qib o’rgatish Maqsad

Guruhlarda ishlash.Har bir guruhga she'r matni yuzasidan quyidagicha topshiriqlar beriladi:
1-Zukkolar guruhi:
She'rdagi "g'ashimga tekkuvchi-g'ashlik" ifodasining she'r jozibasini oshirishdagi,kishi ruhiy holatini ifodalashdagi o'rnini tushuntirib bering.
2-Topqirlar guruhi:
"Tog'day zil" ifodasi nima uchun alohida bir misraga chiqarilgan va uni qanday o'qish kerak, deb o'ylaysiz?
3-Bilimdonlar guruhi:
Ona oldidagi farzandlik burchini o'tay olmagan kishining afsuslari ifodasi eng avjiga chiqqan o'rinni aniqlang.
Guruhlar fikrlari himoyasi:
Guruhlarda fikrlar himoya qilinganda o'quvchilarning bahs-munozara asosida she'rni qay darajada tahlil qila olganligi umumlashtiriladi. Har bir farzand onasi oldidagi burchini ado etishi uning bir umr xizmatida bo'lib roziligini olishi kerakligi uqtiriladi.Shoir so‘zni juda ham nozik his etadi. Ona tilimizning beqiyos ifoda imkoniyatlarini o‘z lirik asarlarida bor bo‘yi bilan ko‘rsatishga intiladi. “Odam bo‘ldimmi menam?” – taassufning yuqori chegarasini mujassam etgan bu so‘zlar chin ma’noda o‘zbekona. Bunday so‘zlar o‘quvchi ko‘ngliga chuqur kirib boradi. Natijada, she’r muxlisi o‘z-o‘zini taftish qila boshlaydi. O‘zidan o‘tgan qusurlarni yodga oladi. Buyuk siymo – onasi oldida munosib darajada ado etolmagan burchi qalbini o‘rtaydi, vujudiga titroq soladi, vijdonini qiynashga tushadi. Demak she'rni yaxshi tahlil qilib bo'lgandan so'ng o'quvchilar o'zlariga tegishli xulosa chiqarib o'zlarida erkin fikrlash malakasini shakllantiradi.
Uyga vazifa: She'rni ifodali o'qib yod olish.
2-soatda: "Betobligimda" va "Toshbu" she'rlari ifodani o'qib tahlil qilib beriladi va guruhlarda ishlash yana davom ettiriladi.
Bu she'r Toshbibi (Toshbu) ismli ayolning yoriga sadoqati, ahdiga vafosi, tugalmas bardoshi va metin irodasini tarannum etadi. Yorini og'ir jangga kuzatgan bu ayol kelinlik zeb-ziynatlarini sandiqqa tashlab, erkaklarning og'ir mehnatini o'z zimmasiga oladi. Kunni tunga ulab, dalalarda ishlaydi va turmushning butun mashaqqatlarini totadi. Nihoyat eri jangdan qaytadu,ammo...bir qo'li ajralgan holda. Biroq Toshbu yorini tirik ko'rmoqlikning o'zini bir buyuk baxt deb biladi.
"Betobligimda" she'ri Mirtemirning g'oyat mashaqqatli davrda yashab,shu davrning achchiq tuzidan bebahra qolmagan edi. U butun umri davomida mustabid tuzumining tazyiqini ko'rib va sezib yashagan. Shu boisdan uning xastalik kezlarida yozgan ushbu so'nggi she'rida ifodalangan chuqur mazmunga e'tibor qaratsak, shoirning o'z dilidagi dard-u armonlari, orzu va havaslarini to'la bayon eta olmagani kundek ravshan bo'ladi.