Mavzu: Milliy tarbiyaning mazmuni va mohiyati

Shuni alohida ta'kidlash kerakki, qadriyatlar jamiyatning rivoji va kishilar hayotining turli davrlarida turlicha ahamiyat kasb etadi, tarixiy zaruriyatga mos ravishda goh u, goh bu qadriyat ijtimoiy taraqqiyotning eng oldingi pog’onasiga chiqib oladi, boshqalarini xiralashtirganday bo’lib tuyuladi. Natijada ijtimoiy rivojlanish va taraqqiyot qonuniyatlariga mos ravishda, oldinga chiqib olgan qadriyatni barqaror qilishga intilish nisbatan kuchayadi. Masalan, yurtni yov bosganida ozodlik, imperiya hukmronligi nihoyasida istiqlol, urush davrida tinchlik, tutqunlikda erkinlik, kasal va bemorlik onlarida salomatlikning qadri oshib ketadi, ularga intilish kuchayadi.

• Shuni alohida ta'kidlash kerakki, qadriyatlar jamiyatning rivoji va kishilar hayotining turli davrlarida turlicha ahamiyat kasb etadi, tarixiy zaruriyatga mos ravishda goh u, goh bu qadriyat ijtimoiy taraqqiyotning eng oldingi pog’onasiga chiqib oladi, boshqalarini xiralashtirganday bo’lib tuyuladi. Natijada ijtimoiy rivojlanish va taraqqiyot qonuniyatlariga mos ravishda, oldinga chiqib olgan qadriyatni barqaror qilishga intilish nisbatan kuchayadi. Masalan, yurtni yov bosganida ozodlik, imperiya hukmronligi nihoyasida istiqlol, urush davrida tinchlik, tutqunlikda erkinlik, kasal va bemorlik onlarida salomatlikning qadri oshib ketadi, ularga intilish kuchayadi.
• Ta'lim-tarbiyaning muhim omillari bo’lgan qadriyatlarning namoyon bo’lish shakllari orasida o’z ahamiyatini, ijobiylik xususiyatlarini doimiy saqlab qoladiganlari ham bor. Bular inson vujudining tirikligi, umri va hayoti, sihat-salomatligi, mehnati, bilimi, muomalasi. Ular inson va jamiyat bor ekan, o’zining ijtimoiy ahamiyatini saqlab qolaveradi. Afsuski, ularning qarama-qarshisi bo’lgan kasallik, ma'nosiz hayot kechirish, bilimsizlik va boshqalar ham tarixiy jarayonlarning hamrohi. Tiriklik bor ekan-o’lim, borliq eng buyuk ma'vo ekan-yo’qlik, inson tirik jonzod ekan-kasallik, hayot kechirishdan maqsad mazmunli umr ekan-ma'nosiz іo’yilgan ba'zi qadamlar, yashashning zaruriy shartlaridan biri bilish va anglash ekan-bilimsizlik, taraqqiyotga intilish bor ekan-tanazzul va boshqalar insoniyatni doimo ta'qib qiladi. Yuqoridagi ijobiy qadriyatlarning ahamiyati ham ularga teskari bo’lgan jihatlarga nisbatan aniqlanadi. Yoshlarda, ayniqsa, talaba va o’quvchilarda ma'naviy yetuk tuyg’ularni shakllantirishda ana shunday aksiologik bog’liqliklarning botiniy va zohiriy tomonlarini o’rgatish katta ahamiyat kasb etadi.