Мавзу: Миллий иқтисодиёт ва уни тавсифловчи асосий кўрсаткичлар. Миллий бойлик. Режа

Миллий ҳисоблар тизими

• Миллий ҳисоблар тизими (МҲТ) - иқтисодий жараёнлар ва уларнинг натижаларига ўзаро боғлиқ статистик кўрсаткичлар орқали комплекс тавсиф беришни таъминлайдиган баланс усулидир. Уни макроиқтисодий фаолият натижаларини тавсифловчи ҳисобварақлари ва жадвалламинг муайян тўплами кўринишида ифодаланган ўзаро боғлиқ статистик кўрсаткичлар ва таснифлар тизими сифатида ҳам аниқлаш мумкин.
• МҲТ - мамлакат, унинг минтақалари ва секторлари иқтисодий фаолиятини комплекс тадқиқ етиш учун қўлланиладиган иқтисодиётнинг ўзига хос модели ҳисобланади.

Ялпи ички маҳсулот

• Ялпи ички маҳсулот - МҲТнинг енг асосий кўрсаткичи бо либ, мамлакат иқтисодий бирликлари - резидентламинг маълум давр ичидаги иш фаолиятининг натижаларини ифодалайди. У пировард истеъмолнинг бозор баҳоларида, яъни харидор томонидан толанадиган баҳоларда ҳисобланади.

Номинал ва реал ЯИМ

• Номинал ЯИМ амалдаги ёки жорий нархларда ҳисобланса, реал ЯИМ инфляция ва пул бирлиги курсини ҳисобга олиб аниқланади.
• Номинал ва реал ЯИМ ўртасидаги нисбат эса ялпи ички маҳсулот дефлятори деб юритилади.

ЯММ

• ЯММ - кенг тарқалган умумлаштирувчи макроиқтисодий кўрсаткичлардан бири бўлиб, мамлакат томонидан муайян давр (одатда, бир йил) ичида ишлаб чиқарилган пировард маҳсулотлар ва хизматламинг бозор баҳосидаги қийматлари йиғиндисини ифодалайди.
• ЯММ таркибига мамлакатда ва ушбу мамлакатга тегишли ишлаб чиқариш омилларидан фойдаланиб ишлаб чиқарилган хориждаги маҳсулот ва хизматлар қиймати ҳам киритилади.

ЯИМ ва ЯММ ўртасидаги фарқ  

Миллий иқтисодиётда рўй бераётган жараёнларни баҳолашда, албатта, макроиқтисодий томонидан ёндашилади. Демак, бутун мамлакат миқёсида рўй бераётган ўзгаришлар кузатилади ва таҳлил қилинади.

• Миллий иқтисодиётда рўй бераётган жараёнларни баҳолашда, албатта, макроиқтисодий томонидан ёндашилади. Демак, бутун мамлакат миқёсида рўй бераётган ўзгаришлар кузатилади ва таҳлил қилинади.

• Миллий иқтисодиёт жараёнларини баҳолашда макроёндошув

• Иқтисодиётни таркибий жихатдан янгилаш

• Иқтисодиётни барқарорлашти-риш

• Иқтисодий ўсишни таъминлаш

• Миллат тушунчасига унинг иқтисодий атамаси изоҳини бериб ўтиш зарур

• Иқтисодий муноса-батлар йи-ғиндиси;

• Ҳудуд, гуруҳлар;

• Иқтисодий муносабатларнинг функционал соҳаси

• Тармоқ жиҳатларини ўрганувчи фан соҳаси.