Мавзу: Миллий бойлик статистикаси

Асосий капитал турлари бўйича гуруҳи	Давр бошида мавжуд асосий капитал	Давр мобайнида киритилган асосий капитал			Давр мобайнида чиқиб кетган асосий капитал			Давр охирида мавжуд асосий капитал
		жами	шу жумладан		жами	шу жумладан
			янги	бошқалар		тугатилган	бошқалар
А	1	2	3	4	5	6	7	8
. . .

• 1-жадвал
• Асосий капиталнинг тўлиқ қиймати бўйича баланси схемаси

Асосий капитал турлари бўйича гуруҳи	Давр бошида мавжуд асосий капитал	Давр мобайнида киритилган асосий капитал			Давр мобайнида чиқиб кетган асосий капитал			Аморти затсия	Давр охирида мавжуд асосий капитал
		Жами	шу жумладан		жами	шу жумладан
			янги	бошқалар		тугатилган	бошқалар
А	1	2	3	4	5	6	7	8	9

• 2-жадвал
• Асосий капиталнинг қолдиқ қиймати бўйича баланси схемаси

• Балансларда акс этирилган кўрсаткичлар қуйидаги тенгликлар билан ифодаланади:
• Асосий капиталнинг тўлиқ қиймати бўйича балансида:

• Асосий капиталнинг қолдиқ қиймати бўйича балансида:

• бу эрда: АС0 ва АС1 – маълум давр бошида ва охирида асосий капиталнинг тўлиқ қиймати; АСъ0 ва АСъ1 – маълум давр бошида ва охирида асосий капиталнинг қолдиқ қиймати; АСкиритва АСъкирит – давр мобайнида киритилган асосий капиталнинг тўлиқ ва қолдиқ қиймати; АСчиқва АСъчиқ – давр мобайнида чиқарилган асосий капиталнинг тўлиқ ва қолдиқ қиймати; А – давр мобайнида ҳисобланган амортизатсия қиймати.

3. Миллий бойликнинг кенгайтирилган концепцияси: табиий ва инсон капитали статистикаси муаммолари

• Ҳаёт фаровонлиги ва сифатини ошириш ҳамда барқарор тараққиётни таъминлашга бўлган интилиш бутун дунёда ишлаб чиқариш омиллари қаторида инсон омилини – унинг билими ва малакаси билан уйғунликда биринчи ўринга қўйди. А.Смит томонидан эътироф этилган уч омил – капитал, эр, меҳнатнинг қўшилишида инсон ишлаб чиқариш ва иқтисодий ўсишнинг муҳим омили ҳисобланади.

Инсон капитали – бу умр давомида инсон томонидан тўпланадиган жиҳатлар йиғиндиси (соғлиқ, билим, малака, касбий сифатлар ва бошқалар) бўлиб, улардан фойдаланиш ишлаб чиқариш жараёнини йўлга қўйиш имконини беради. Миллий ҳисоблар тизимида иқтисодий активларга қуйидаги талаблар қўйилади: эгалик қилиш ҳуқуқи имкониятининг ўрнатилиши ҳамда иқтисодий фойда (манфаат) келтира олиши.

• Табиий капиталга тикланадиган ва тикланмайдиган табиат инъомлари киради: эр, сув, фойдли қазилмалар, ёввойи ўсимлик ва ҳайвонот дунёси, ҳаво, энергиянинг табиий турлари. Эгалик қилиш ҳуқуқи жорий қилинадиган, шу билан бирга иқтисодий манфаат манбаи бўла оладиган табиий ресурслар миллий бойлик таснифида ишлаб чиқарилмаган моддий активлар таркибига киритилади.

МҲТда ер – бу ишлаб чиқарилмаган моддий актиб бўлиб, ер устидаги турпоқ, унда жойлашган сув хавзалари ҳамда қурилиш иншоатлари жойлашган ерлар ер таркибига киритилади.

• МҲТда ер – бу ишлаб чиқарилмаган моддий актиб бўлиб, ер устидаги турпоқ, унда жойлашган сув хавзалари ҳамда қурилиш иншоатлари жойлашган ерлар ер таркибига киритилади.
• Қазилма бойликлар – бу мавжуд техник тараққиёт даражасидан келиб чиқиб фойдаланиш иқтисодий маънога эга бўлган ер усти ва қаърида жойлашган фойдали қазилмаларнинг аниқланган захираси.

• 10.10.2009