Mavzu: Mexnat unimdorliging darajasin aniqlash

chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik qayta jihozlash 

bo’yicha tarmoq dasturlarini amalga oshirish ko’zda tutilmoqda. 

Ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifatini boshqarish tizimlarini joriy 

etish, mahsulotlarning xalqaro standartlarga mosligini ta’minlash masalasi 

barcha korxonalarda ham hal etilgan, deb bo’lmaydi. Bu kamchilik, ayniqsa, 

biz uchun o’ta muhim ahamiyatga ega bo’lgan engil sanoat, farmatsevtika va 

q

urilish materiallari sanoati kabi iste’mol tovarlari ishlab chiqariladigan 

tarmoqlarga tegishlidir.

Mamlakatimizda yaratilgan ishlab chiqarish salohiyatidan foydalanish 

borasida ham ishga solinmagan ulkan imkoniyatlar mavjud. Biz ishlab 

chiqarishni yangilash va modernizatsiya qilish uchun katta mablag’ 

sarflaymiz, ko’p miqdordagi xorijiy investitsiyalarni jalb etamiz.

Lekin qator tarmoqlarda ishlab chiqarish quvvatlaridan, asosiy 

fondlardan to’liq foydalanishda, mehnat samaradorligini oshirishda yo’l 

q

o’yilayotgan kamchiliklar mahsulotlar tannarxining asossiz ravishda o’sib 

ketishiga olib kelmoqda.

Bunday vaziyatlarni tanqidiy baholab, Vazirlar Mahkamasi bir oy 

muddatda quyidagi masalalarni hal etishi zarur: 

Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda xizmat ko’rsatish va servis 

sohalarini rivojlantirish bo’yicha 2012-2016 yillarga mo’ljallangan dastur 

loyihasini tasdiqlash uchun kiritishi, bunda mamlakatimiz yalpi ichki 

mahsuloti tarkibida bu sohaning ulushi 54-56 foizga etkazilishini nazarda 

tutish darkor. 

 

Mavzuning amaliy ahamiyati: 

 
Har qanday xodim yoki ularning guruhi uchun natija samaradorligi, ya’ni 
vaqt birligi – soat, kun, yil mobaynida ishlab chiqarilgan mahsulot, ko’rsatilgan 
xizmat miqdori muhim ahamiyatga ega. Bu natija qanchalik yuqori bo’lsa, uning 
birligiga sarflangan xarajat, shu jumladan, xona, bino uchun ijara haqi elektr 
19 yanvarda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011 yilda respublikani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlariga 
va 2012 yilda iqtisodiyotni barqaror rivojlantirishning eng muhim ustuvor vazifalariga bag’ishlangan majlisi bo’lib o’tdi. Majlisda O’zbekiston 
Respublikasi Prezidenti Islom Karimov ma’ruza qildi 

quvvatidan foydalanish haqi va shu kabilar shunchalik kamroq bo’ladi. Binobarin, 

mehnat unumdorligi yuqori, mahsulot hajmi ko’proq bo’lsa, uning xarajatlari 
kamroq bo’ladi. Mehnat samaradorligi mahsuldorligi mehnat ko’rsatkichi bilan 
o’lchanadi. 
Har qanday mahsulot, buyum, xizmatda jonli va buyumlashgan mehnat 
jamlangan bo’ladi. Bunday jami mehnat tufayli moddiy boyliklar yaratiladi.
Jamiyat ishlab chiqaruvchi kuchlari rivojlanib borgan sari jonli mehnat 
moddiylashgan mehnatning tobora ko’proq massasini qamrab oladi. Natijada jami 
mehnatda moddiylashgan mehnatning ulushi ko’payib borgan sari jonli 
mehnatning ulushi kamayib boradi. Bu mehnat unumdorligi oshganligining asosiy 
belgisidir. Ishlab chiqarishning takomillashib borishi va fan-texnika taraqqiyoti 
mehnat unumdorligi oshishining asosiy shartlaridir. Yangi texnologik jarayonlar, 
materiallar 
va 
avtomatlashtirish 

vositalarining 

joriy 

etilishi 

mehnatni 
mexanizatsiyalash darajasining ortishiga olib keladi.