Mavzu: Metallarni gaz alangasi yordamida payvandlash

Mavzu : Metallarni gaz alangasi yordamida payvandlash

Reja:

• 1.Umumiy ma’lumot
• 2.Payvandlashda qo’llaniladigan jihozlar
• 3.Payvandlash alangasi
• 4.Gaz bilan payvandlashda xavfsizlik texnikasi

1.Umumiy ma’lumot

Gaz alangasida payvandlashda, payvandlanadigan metall qismlarining bir chetini xamda qо‘shimcha metallni suyultirish gazining kislorodda yonishidan xosil bо‘ladigan issiqlikdan foydalaniladi: bunda temperaturasi 3100° -3300°S ga kо‘tariladi.

Gaz alangasi bilan payvandlashda issiqlik manbai sifatida yonuvchi gazlar ishlatiladi Atsetilen alangasini temperaturasi 3100°-3150°Sga teng, vodorodniki 2000-2100°S, kerosin 2450-2500°S baravar.

Kislorod gaz xolatida 1,5Mpa bosim ostida maxsus ballonlarda saqlanadi va tashiladi. Atsetilen ballonlari pо‘lat ballonlari bо‘lib unda 1,5-1,6 Mpa bosimigacha bо‘ladi.

• Kislorod gaz xolatida 1,5Mpa bosim ostida maxsus ballonlarda saqlanadi va tashiladi. Atsetilen ballonlari pо‘lat ballonlari bо‘lib unda 1,5-1,6 Mpa bosimigacha bо‘ladi.
• Ballonlardagi bosimni kamaytirish va rostlash uchun gaz reduktorlaridan foydalaniladi.

2. Mushtuk qiyalik burchagini tanlash

Payvandlash turlari

• Po’lat detallarni payvantlash
• Cho’yan detallarni payvantlash
• Alyuminiy metallarni payvantlash
• Gaz kislarod alangasida kesish

Payvand birikmalarini qirralarini tayyorlash

Payvandlash gorelkasi

Gorelkaning texnik tavsifi

3.Payvandlash alangasi

• Gazda payvandlashda gaz alangasining roli kattadir. Uni olish uchun kislorod, asetilen, vodorod, tirolizli, tabiiy gazlardan foydalaniladi. Gaz va kislorod qo‘shilib yonishidan mushtukda gaz alangasi hosil qilinadi. Gorelkaga berilayotgan kislorod va gazning miqdoriga qarab normal, oksidlovchi yoki uglerodsizlantiruvchi payvandlash alangasini olish mumkin.

Normal alangani nazariy jihatdan kislorod miqdorining asetilenga hajmiy nisbati β = 1 bo‘lganda olish mumkin. Amalda kislorodning ifloslanishiga qarab normal alangani kislorodni ko‘proq hajmida, ya’ni β = 1,1 – 1,3 da olish mumkin. Normal alanga payvand vannasida metallni oksidlantirishga yordam beradi va sifatli chok olinadi.

• Normal alangani nazariy jihatdan kislorod miqdorining asetilenga hajmiy nisbati β = 1 bo‘lganda olish mumkin. Amalda kislorodning ifloslanishiga qarab normal alangani kislorodni ko‘proq hajmida, ya’ni β = 1,1 – 1,3 da olish mumkin. Normal alanga payvand vannasida metallni oksidlantirishga yordam beradi va sifatli chok olinadi.

Asetilen kislorodli alanganing tuzilishi

4.Gaz bilan payvandlashda xavfsizlik texnikasi

• Gaz bilan payvandlash xavf sodir bo’lishining asosiy manbalari quyidagila bo’lishi mumkin:
• -asetilen generatorlari,kalsiy karbidi va gorelkalardan noto’g’ri foydalanganida, shuningdek, alanga gorelka ichiga urganida asetilen-havo aralashmasining portlashi;
• gorelka alangasidan ehtiyotsizlik bilan foydalanish; alanga sochning, kiyimning yonishiga, payvandchining kuyishi va xonada yong’in chiqishiga sabab bo’lishi mumkin;
• -payvandchilar yorug’lik filtiridan foydalanmagan hollarda ko’zlarining kuyishi
• Ballonlarni tashishda, shuningdek, ularni ortish yoki tushirishda ballonlar bir-birining ustiga tushib ketishiga va urilishiga yo‘l qo‘ymaslik choralarini ko‘rish zarur.
• - To‘ldirilgan ballonlar tushib ketmasligi uchun maxsus ustunchalarga mahkamlanib tikkasiga saqlanishi kerak. Bo‘sh ballonlarni ko‘pi bilan to‘rt qator qilib taxlash mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar

• U.A.Ziyamuxamedova Materialshunoslik darslik.Toshkent 2018-y
• Mirboboyev V.A Konstruksion materiallar texnologiyasi Toshkent.2004-y
• Umarov E.O Materialshunoslik Toshkent 2014 y
• Nurmurodov S. D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi. Toshkent , 2011 y
• Qalandarov R. Konstruksion materiallar texnologiyasi.Toshkent, 1989 y.