Мавзу: Математика фанининг тарихи, методи ва метадалогияси



Download 1,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/95
Sana03.01.2022
Hajmi1,08 Mb.
#315777
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   95
Bog'liq
matematika tarixi (1)

Karl Fridrix Gauss .
Karl Fridrix Gauss 1777 yilning 30 aprelida Braunshveygdagi
Vendengreben
kanali
ustidagi 1550 –uyda dunyoga keldi. Uning tarjimai xoli bo`yicha mutaxxassislar fikriga ko`ra u
otasining qarindoshlaridan sog`lomlikni , onasining qarindoshlaridan yorqin intellektni meros qilib
oldi . Boshqalarga nisbatan , bo`lajak olimga tog`asi Frideriks usta-to`quvchi yaqin edi.
Jiyaning
so`ziga qaraganda «unda tug`ma geniylik vafot  etgan  edi» .
Karl Fridrix
Gauss
o`zi xaqila
«so`zlashdan oldin , xisoblashni bilardim » degan edi. Uxaqdagi eng erta tug`ilgan afsonada u uch
yoshida otasi g`ishtchilar bilan olib borayotgan xisoblashlarini kuzatib o`tirib , birdaniga otasining
xatosini tuzatgani aytiladi.
7 yoshida Karl Fridrix Gauss Ekaterina xalq maktabiga kirdi. U erda xisoblashni uchinchi
sinfdan boshlaganidan ,birinchi ikki yilda kichik Karl Fridrix Gaussga e`tibor berishmadi . Odatda
uchinchi sinfga o`quvchilar 10 yoshda kelar va 15 yoshgacha o`qishar edi. O`qituvchi Byuttnerga
bir vaqtning o`zida turli yoshdagi turli tayyorgarlikdagi bolalar bilan
shug`ullanishga to`g`ri kelar
edi . SHu sababli u o`quvchilarning bir qismiga ikkinchi qismi bilan suxbatlashib olish
imkoniyatiga  ega bo`lish uchun uzoq xisoblashga doir mashq berar  edi . Bir kuni bir gruppa
o`quvchilarga ,ular orasida Gauss xam bor  edi,1 dan 100 gacha bo`lgan natural sonlarning
yig`indisini topish taklif  etiladi. Topshiriqni bajargan o`quvchilar o`qituvchi stoliga o`z taxtasini
qo`yish kerak edi . Taxtaning tartibi baxo qo`yishda xisobga olinar edi. Byuttner topshiriqni aytib
bo`lishi bilanoq 10 yoshli Gauss o`z taxtasini stol ustiga qo`yadi . Hammaning hayratlanishiga
sabab , faqat uning javobini to`g`riligi edi. Uning siri oddiy edi: topshiriq aytib bo`linguncha Gauss
arifmetik progressiya hadlari yig`indisining formulasini qayta kashf qilgan  edi. Ajoyib bola
haqidagi ovoza kichkina Braunshveygga tarqaldi.
1788 yili Gauss gimnaziyaga o`tadi. U erda matematika o`qitilmas faqat klassik tillar
o`rganilar  edi. Gauss tillarni sevib o`rganadi va shunday muvaffaqiyatlarga  erishadiki xatto u
matematik bo`ladimi yoki filolog bo`ladimi bilmaydi. Gauss gertsogning homiyligi tufayli 1795
yilning oktyabrida Gettingen universitetiga kira oldi. Avval u filologiya bo`yicha lektsiyalar
tingladi,
matematika
lektsiyalariga
deyarli
qatnashmadi.
Bu
uning
matematika
bilan
shug`ullanmasligini bildirmaydi.

Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish