Mavzu. Marketing tadqiqotlari va axborotlar

1-jadval
Birlamchi va ikkilamchi axborotlarning taqqoslanishi

№	Mezonlar	Birlamchi axborotlar	Ikkilamchi axborotlar
	To’plash maqsadi	Tadqiqot muammolarini yechish maqsadida	Boshqa muammolarni yechish maqsadida
	To’plash jarayoni	sezilarli darajada murakkab	Tez va oson
	Sarflanadigan xarajatlar	Sezilardi darajada mablag’ sarflanadi	Kam mablag’ sarflanadi
	Sarflanadigan vaqt	Uzoq davom etgan tadqiqotlarga bog’liq	Qisqa vaqt sarflanadi
	Maqsadlarga mosligi	Qaysi maqsadlarda to’planganligiga bog’liq	Tadqiqot maqsadlariga mosligi bilan aniqlanadi
	Ma’lumotlarning tarkibi	Tayanch o’zgaruvchilar, qo’rsatkichlar va tegishli tovar kategoriyalarini o’z ichiga oladi	Imkoniyatdan kelib chiqqan holda tayanch o’zgaruvchilar, ko’rsatkichlarga moslanadi
	Ishonchliligi	Axborot manbasining ishonchliligi, nufuzi va haqqoniyligiga bog’liq	Axborotlarning birlamchi manbadan olinganligiga bog’liq
	Xato va kamchiliklar	Tadqiqot o’tkazish, ma’’lumotlarni to’plash, so’rov o’tkazish, ma’lumotlarning qayta ishlanishiga bog’liq	Turli manbalardan olingan axborotlarning o’zaro taqqoslanishiga bog’liq

Ikkilamchi axborotlarni quyidagicha tasniflash mumkin:

2-rasm. Ikkilamchi axborotlarning tasniflanishi


Marketing axborot tizimi (MAT) korxonaning marketing faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni to’plash, jamlash va ishlov berishning usullari, uslublari, tashkiliy tadbirlari va texnik vositalarining yig’indisi deb ta’riflanadi. MAT korxonani boshqarishdagi axborot tizimining eng muhim tarkibiy qismidir.
MATning o’ziga xos tomoni shundan iboratki, u axborotning ichki va tashqi manbalaridan foydalanib bozor bilan aloqalarning rivojlanishini ta’minlayli. Marketing axborot tizimining taxminiy modeli 2-rasmda keltirilgan.
Tajribalar shuni ko’rsatadiki, korxonadagi tizimlari turli xil rivojlanish bosqichida bo’lishi mumkin, ju jumlardan:

• 
  ma’lumotlarni hisobga olishning oddiy modeli,
  
• 
  marketing hisobotlari tizimi,
  
• 
  turli hisob-kitob modellarini qo’llashga mo’ljallangan tizimlar,
  
• 
  marketingni prognozlash tizimi va hakozo.
  

3-rasm. Marketing axborot tizimining modeli.