Mavzu: magnit materiallar va ularning xossalari

MAVZU: MAGNIT MATERIALLAR VA ULARNING XOSSALARI

Kirish

Elektr materiallari - bu elektr va magnit maydonlarida ishlash uchun mo'ljallangan o'tkazuvchi, elektr izolyatsion, magnit va yarimo'tkazgichli materiallar to'plami. Bunga asosiy elektr mahsulotlari ham kiradi: izolyatorlar, kondensatorlar, simlar va ba'zi yarimo'tkazgichli elementlar.
Zamonaviy elektrotexnikada elektr materiallar asosiy o'rinlardan birini egallaydi.
Hamma biladiki, elektr mashinalari, apparatlari va elektr inshootlarining ishonchliligi asosan tegishli elektr materiallarining sifati va to'g'ri tanlanishiga bog'liq. Elektr mashinalari va apparatlaridagi avariyalarni tahlil qilish shuni ko'rsatadiki, ularning aksariyati elektr izolyatsion materiallardan tashkil topgan elektr izolyatsiyasining ishdan chiqishi natijasida yuzaga keladi.
Magnit materiallar elektrotexnika uchun ham bir xil ahamiyatga ega. Elektr mashinalari va transformatorlarining energiya yo'qotishlari va o'lchamlari magnit materiallarning xususiyatlari bilan belgilanadi.
Yarimo'tkazgichli materiallar yoki yarimo'tkazgichlar elektrotexnika sohasida katta o'rin egallaydi.
Ushbu materiallar guruhini ishlab chiqish va o'rganish natijasida elektrotexnikaning ba'zi muammolarini muvaffaqiyatli hal qilishga imkon beradigan turli xil yangi qurilmalar yaratildi.
Elektr izolyatsion, magnitli va boshqa materiallarni oqilona tanlash bilan kichik o'lchamli va og'irlikdagi ishonchli elektr jihozlarini yaratish mumkin. Ammo bu vazifalarni amalga oshirish uchun barcha turdagi elektrotexnik materiallarning xususiyatlarini bilish talab qilinadi.

Magnit haqida

Magnit (yununoncha. magnetis, Magnetis litpos — aynan Kichik Osiyodagi qadimgi shahar Magnesiya nomidan olingan) — magnitlangan ferromagnit (yaʼni magnitlovchi maydon taʼsiri olinganidan keyin ham katta magnit induksiya xossasini saqlaydigan) materiallardan yasaladigan taqasimon polosa va boshqa shakldagi buyum (jism).
Odatda, Magnit havo tirqishida, taqasimon Magnitning qutblari orasida magnit oqimi vujudga keltirishga xizmat qiladi. Havo tirqishi Magnitning magnit induksiyasi (demak, magnitlanganligi)ni kamaytiradi.
Magnit temir, nikel va baʼzi metallarni tortish qobiliyatiga ega. Erkin osib qoʻyilgan Magnit ( kompasning magnit mili) Yerning magnit maydonida oʻz-oʻzidan shunday joylashib qoladiki, uning qutblarini birlashtiruvchi chiziqlar taxminan meridian boʻylab yoʻnaladi.
Shunda Magnitning shimolga qaragan uchi Shimoliy qutb, janubgaga qaragan uchi Janubiy qutb deb ataladi. Magnitlanish elektr toki bilan vujudga keltiriladigan Magnit elektromagnit deb ataladi.
Magnit radioelektronika, radiotexnika, avtomatikada mustaqil doimiy magnit maydoni manbai sifatida keng qoʻllaniladi.
Oʻta oʻtkazuvchan materialdan yasalgan chulgʻamli solenoid yoki elektromagnit oʻta oʻtkazuvchan Magnit deb ataladi.
U moddalarning magnit, elektr va optik xossalarini tadqiq qilishda; plazma, atom yadrolari va elementar zarralarni oʻrganishga doir tajribalarda keng qoʻllaniladi.