Мавзу: Логопедик ритмиканинг объекти, предмети ва вазифалари

Дидактик ўйинлар. 
Бунда кўрув, нафас, овоз, эшитиш, товушлар 
таллаффузини ривожлантиришга қаратилган дидактик ўйинлар ўтилади. 6-7 
ѐшли дудуқланувчи болалар учун дидактик ўйинлардан «овозидан билиб ол», 
«шаҳарларга саѐҳат», «хат» ўйинларини мисол қилиш мумкин. Стол устида 
ўйналадитан
 
ўйинлар масалан: «лото, домино, мозайка, шашка, пирамида» 
ўйинлари эса дудуқланувчи болаларнинг кўрув ва эшитув идрокини, 
диққатини, майда моторикасини хотирасини ривожлантиришда хизмат қилади. 
«Овозидан билиб ол» ўйини 6-7 ѐшлар учун. Бир бола орқасини ўтириб
 
туради, Бошқалари навбат билан қўлларидаги претметларни полга 
тушурадилар. Логопед ерга тушаѐттан нарсаларни кўриб туради на шивирлаб 
«бу тушган нарса нима?» деб сурайди бола «Бу тушган нарса қалам, бу эса 
линейка » ва ҳокозоларни айтади. 
«Шаҳар бўйлаб саѐҳат». 
Логопед болалар сонига қараб расмлар танлаб олади. Одамлар расми;
ишчи, ўқувчи, спортсмен, она ва бола, сават кўтарган кампир. 
Транспорт; трамвай, автобус, такси ва бошқалар. 
Бино ва безаклар; фонтан ҳайкал, хиѐбон. 
Машина маркалари: Москвич, Волга, Чайка, Жигули. 
Гуллар; лола, сирень, атиргул, ромашка. Расмлар комплекта хонанинг 
турли гомонларига қўйилади. Болалар шаҳарга топшириқ билан борадилар ва 
аниқлайдилар. 
Шаҳарда кимлар яшайдилар, қандай транспортларда юрадилар, шаҳарда 
қандай бинолар ва безаклар, хушманзара жойлар бор, ҳиѐбонда қандай гуллар 

---

- 85 - 
ўсади. Топшириққа асосан топилган расмларии олиб, болалар логопед ѐнига 
қайтадилар ва биргаликда кўрганларини гапириб берадилар. 
Ҳаракатли ўйинлар. 
Дудуқланувчи болалар билан секин бажариладиган 
ҳаракатли ўйинлар ўтказилади. Чунки болаларда нафас ва нутқ темпи 
бузилмаслиги керак. Шунинг учун оддий ҳаракат билан бажариладиган 
ҳаракатли ўйинлар бажарилади. 
Яъни копток, обруч, лента, байроқлар билан ўйналадиган ўйинлар. Бундай 
ўйинларнинг асосий мақсади болаларнинг умумий ҳаракати ва нутқини 
мустаҳкамлашга қаратилган. 
Мисол учун
«Копток билан бажариладиган ҳаракатли ўйинлар». 
I) Болалар давра кўриб турадилар, уларнинг ҳар бирида копток бир 
логопед курсатмасига кўра улар коптокни бир қўлидан иккинчи қўлига отиб 
илиб оладилар, осмонга отадилар, ѐнидагиларга узатадилар, ярим ўтирган 
ҳолда ўз атрофларида думалатадилар, коптокни тушириб юбормай қўлдан 
қўлга энг кўп ўтказган ўнинчи ғолиб ҳисобланади. 
2) Болалар санаси орқали "овчини" сайлайдилар, у стулга ўтиради, қўлида 
2-3 та копток, сигнал хуштак чалингач "қуѐнлар" чизиқдан ичкарига кириб 
"овчи" атрофида чопа бошлайдилар, шундан кейин иккинчи сигнал чалингач 
"қуѐнлар" чизиқдан ташқарига югурадилар, "овчи" эса уларга копток отади 
копток кимга тегса у "овчи" вазифасини бажарадиган бўлади. 
3) "Ким ушлайди?" Болалар иккитадан бўлиб бўлинадилар ва навбатчидан 
ѐғоч қошиқлар олиб, унга шарчалар соладилар ва тез қадам ташлаб 
кабинетнинг оҳирига юриб борадилар. Мақсад шарчани тушириб юбормаслик. 
Мураккаблашган варианти: Қошик, билан юрувчининг кўзини боғлаб 
қўцилади. Бундай жуфтликларга навбат бериш санаш орқали бажарилади.