Мавзу: Логопедик ритмиканинг объекти, предмети ва вазифалари

 
Мавзу:
Дудуқланишни бартараф этишдаги комплекс психолого-
педагогик иш тизимидаги ва тиббий тадбирлардаги логопедик 
ритмика.
 
Режа: 
1. Дудуқланиш тарихи. Дудуқланишни юзага келиш сабаблари. Этиологияси. 
2
. 
Мактабгача ѐшдаги дудуқланувчи болаларнинг нутқи, хулқи ва 
моторикасини турли иш босқичларида логопедик ритмика воситалари билан 
коррекциялаш. 
3.
 
Машқлар, ўйин турларнинг классификацияси, тавсифи. 

---

- 69 - 
 
Дудуқланиш – бу нутқ аппарат мускулларининг тортишиши натижасида 
нутқнинг темп, ритм ва равонлигининг бузилишидир. 
Дудуқланиш бошқа нутқ бузилишлари ичида энг қадимий тарихга эга 
бўлган нутқ бузилишидир. Унинг моҳияти намоѐн бўлиши, сабаблари ҳақида 
қадимги даврлардан турлича талқин этишлар мавжуддир. 
Гиппократ 
(эрамиздан аввал) дудуқланишни кўпроқ бош мияда 
намликни тўпланиб қолиши деб кўрсатса, 
Аристотель
артикуляцион аппарат 
қисмларининг ўзаро нотўғри муносабати билан боғлиқ ҳолдаги касаллик деб 
қараган. 
Гален, Цельс ва Ибн Синолар – 
дудуқланиш пайтида нутқ 
аппаратининг марказий ѐки переферик бўлимларида бузилиш бўлиш 
мумкинлигини эътироф этадилар. 
XVII-XVIII асрларда 
дудуқланиш
ташқи нутқ аппаратининг етарли 
даражада ривожланмаганлиги натижасидир деб кўрсатадилар. 
Санторим – 
дудуқланиш қаттиқ танглайнинг ѐрилган пайтида вужудга 
келади ва гўѐ шу ѐриқ орқали тилга суюқлик тушади бу нутқни 
қийинлаштиради. 
Вутцер
– эса буни пастки жағнинг нотўғри тузилиши яъни чуқурлиги 
дудуқланишга сабаб бўлади деб кўрсатса. 
Эрве-де-Шегуан 
эса – тилнинг узун бўлиши, тилнинг тил юганчасига 
ниҳоятда зич ѐпишиб туриши билан боғлайди.